Koningin Wilhelmina pleitte voor 30 km-zones

Het is woensdag Openbaarheidsdag bij het Nationaal Archief. Het archief noemt de dag zo omdat er een groot aantal voorheen geheime documenten openbaar zijn gemaakt.

De archieven van de centrale overheid die zijn overgebracht naar het Nationaal Archief zijn in principe direct openbaar. Ongeveer vijf procent is dat niet. De Archiefwet schrijft voor dat ook deze archieven na een bepaalde periode openbaar worden. Daarom is er aan het begin van elk kalenderjaar een Openbaarheidsdag.

In 2013 schuift de zogenaamde openbaarheidsgrens weer een jaartje op. Dit betekent dat voor archieven die na vijftig jaar openbaar worden, de grens nu op 1962 komt te liggen. Voor archieven met een openbaarheidsbeperking van 75 jaar valt het jaar 1937 vrij. Hierdoor zijn er onder meer documenten vrijgekomen over de onafhankelijkheid van Nieuw-Guinea in 1962 en het ongeluk van Prins Bernhard in 1937.

Het auto-ongeluk van Prins Bernhard op 29 november 1937 zorgde destijds voor veel commotie. Het Nationaal Archief:

“Koningin Wilhelmina maakte zich toevalligerwijs drie dagen voor het incident zorgen over de verkeersveiligheid zo blijkt uit aantekeningen van haar. Opmerkelijk zijn de suggesties: ’30 km in bebouwde zones’, en een ‘wettelijke controle 1 à 2 keer per jaar op slijtage van auto’s’. De APK avant la lettre dus.”

Ook stukken van de ministerraad tot en met 1987 over onder andere de crisismaatregelen uit die tijd vanaf nu voor iedereen beschikbaar.

De vrijgekomen archieven zijn te reserveren via de website www.gahetna.nl en sinds woensdag te bekijken bij het Nationaal Archief.