Dark
Light
Veel in zijn mars hebben
De mars is eigenlijk een korf waarin een koopman, een marskramer, zijn waar draagt.
Iemand de handschoen toewerpen
Deze uitdrukking is aan het ridderwezen ontleend. Men daagde iemand uit door hem de handschoen voor de voeten te werpen.
Aan de bak komen
De bak waarvan hier sprake is, is van oudsher de benaming voor de houten balie of kuip, waaruit een groep van zes tot acht man op een schip at.
Iemand hekelen
Iemand scherpe verwijten maken, of ook wel kwaad van hem spreken, waar hij zelf meestal niet bij is.
Onder de plak zitten – Herkomst en betekenis
De plak is een instrument waarmee de schoolmeester in het verleden domme of lastige leerlingen strafte.
Aan de leiband lopen
Een klein kind dat nog niet alleen kan gaan en staan moet aan de leiband lopen. Wij zouden nu zeggen: het kind moet een toom of looptuigje dragen. De koorden waarmee vroeger het kind aan de leiband liep werden op de rug aan de kleding vastgemaakt, of met banden om het lijfje gesloten.
Van de gaffel in de greep vallen
De gaffel is een houten vork met ruwe twee tanden, die bijvoorbeeld wordt gebruikt om stro op te schudden. De greep is een ijzeren vork met drie of vier tanden (bijvoorbeeld een mestriek). Van de gaffel in de greep betekent dus letterlijk van de tweetandige vork in de drietand vallen.
In de tredmolen lopen
De tredmolen werd ook als strafwerktuig gebruikt. De veroordeelde werd gedwongen een rad in beweging te houden door regelmatig trappen.
De staf breken over iets
Vroeger brak de rechter zijn staf boven het hoofd van de veroordeelde. Vaak sprak hij hierbij de woorden : "Nu helpe u God, ik kan u niet meer helpen" of "ik verbreek met deze staf de band tussen u en de mensheid".
Iemands bakermat
De bakermat was vroeger een mand van hout of matwerk voorzien van een hoge rug. De baker en het kind zaten in die mand als het kind moest worden verschoond en verzorgd.
Iemand in de luren leggen
Kinderen leden in de zeventiende eeuw vaak aan de Engelse ziekte (rachitis). Bij gebrek aan vitamine D groeiden de ledematen krom.
