In het Rijksmuseum is dinsdag een topstuk gepresenteerd dat is gevonden in het zogeheten Palmhoutwrak, een schip dat in de zeventiende eeuw in de buurt van Texel verging. Enkele jaren geleden werd in dit wrak ook al een adellijke garderobe aangetroffen.
Voor de kust van Texel, bij Oudeschild liggen honderden scheepswrakken, onder andere uit de Gouden Eeuw. Wachtend op lading of goede wind vergingen zij in storm en noodweer. Onder het zand bleven de wrakken en hun inhoud soms goed bewaard. Een van die wrakken is het Palmhoutwrak dat in 2009 werd ontdekt en sinds die tijd wordt onderzocht. Eerder werden in het wrak, waarvan de originele naam onbekend is, bijvoorbeeld al een garderobe inclusief exclusieve japon, poederdoos en een deel van een oosters tapijt gevonden.
Nu is ook de vondst van een zilveren pronkbeker bekendgemaakt. De beker is vermoedelijk rond het einde van de zestiende eeuw in Neurenberg gemaakt. Hij is versierd met florale patronen, vazen en ornamenten. Op de deksel is een sculptuur te vinden van de Romeinse oorlogsgod Mars, alleen zijn schild is verloren gegaan. De beker werd in drie stukken gevonden en was deels platgedrukt. Daarnaast was het voorwerp door het zoute water bedekt geraakt met een donkere laag van corrosiebulten. Restauratie-experts hebben de aanslag verwijderd en de losse delen weer aan elkaar bevestigd.
Tentoonstelling
De afgelopen jaren zijn honderden persoonlijke bezittingen, drink- en eetgerei, toiletartikelen, handelswaar, kleding, kanonnen en ander wapentuig, maar ook accessoires van het schip zoals een serie houten lantaarns in het wrak aangetroffen en naar boven gehaald. Deskundigen beschouwen de eerder genoemde japon en de zilveren drinkbeker als de absolute topstukken. Alle vondsten zijn nu opgenomen in een gedetailleerd rapport getiteld ‘Wereldvondsten uit een Hollands schip’.
Gezien de lading vermoeden onderzoekers dat het schip een zogeheten straatvaarder was: een zwaar bewapend fluitschip dat handel dreef in het Middellandse Zeegebied.
De provincie Noord-Holland is eigenaar van de collectie. De objecten uit het Palmhoutwrak, waaronder de beroemde jurk, zijn naar verwachting in 2022 te zien in een permanente tentoonstelling in Museum Kaap Skil op Texel. Tot die tijd gaat het onderzoek naar de vondsten verder. De deze week gepresenteerde pronkbeker is vanaf 9 maart tijdelijk te zien in het museum op Texel.
Overzicht van Boeken over de Gouden Eeuw