Paus biedt in Canada excuus aan voor leed inheemse kostscholen

Tijdens een bezoek aan de Canadese provincie Alberta heeft paus Franciscus nogmaals excuses aangeboden voor de rol die de rooms-katholieke kerk speelde bij misstanden op kostscholen voor inheemse kinderen.

Tussen 1870 en 1997 werden zeker 150.000 kinderen uit stammen als de Inuit, Métis en First Nations weggehaald bij hun ouders en ondergebracht bij zogenoemde residential schools. Doel was om de kinderen los te weken uit hun eigen cultuur en religie en hen zo snel mogelijk te laten assimileren in de dominante Canadese cultuur. De kinderen leefden zo ver mogelijk van hun ouders, moesten verplicht Engels of Frans spreken en kregen een streng christelijke opvoeding. Ook werden haardracht en kleding aangepast.

In Canada waren in totaal 139 van dergelijke internaten. Op de scholen waren de leefomstandigheden vaak slecht en veel leerlingen kregen te maken met fysieke en ook seksuele mishandeling. Het schoolsysteem was geen nieuw fenomeen. In de Verenigde Staten waren eerder ook al soortgelijke kostscholen opgericht en ook Australië kende dergelijke instellingen.

De scholen in Canada werden geopend in opdracht van de overheid, maar de dagelijkse leiding was veelal in handen van de katholieke kerk. De laatste jaren komen er steeds meer verhalen naar buiten van mensen die op een kostschool zaten. Zo tekende het Reformatorisch Dagblad vorig jaar bijvoorbeeld het verhaal op van ene Daniel Kennedy, die als kind onder dwang naar een kostschool werd gebracht. Hij vertelde:

In 1969 kwamen alle scholen onder direct beheer van de Canadese overheid te staan.

Excuses

De Canadese premier Stephen Barber bood in 2008 namens de regering officieel excuses aan voor de behandeling van de Canadese inheemse volken en het internaatsysteem. Hierna werd een onderzoekscommissie ingesteld die in 2015 een rapport presenteerde waarin werd gesproken van “culturele genocide”. Twee jaar later kwam de zaak weer breed in het nieuws nadat bij een voormalige school in British Columbia de lichamen van 215 inheemse kinderen werden gevonden. Kort hierna trof men ook bij andere voormalige internaten anonieme graven aan. Geschat wordt dat er bij de residental schools in totaal zo’n vijfduizend kinderen op onnatuurlijke wijze om het leven kwamen.

Vaticaan

April dit jaar bood paus Fransiscus al excuses aan voor het gedrag van vertegenwoordigers van de katholieke kerk tegenover inheemse kinderen in Canada. Na een overleg met vertegenwoordigers van de First Nations, Inuit en Métis vroeg de paus toen, in navolging van de Canadese bisschoppen, om vergeving. Een leider van de inheemse delegatie reageerde toen positief op de excuses en sprak van een “historische stap”. Maar hij voegde daar ook het volgende aan toe:

“De volgende stap is dat de Heilige Vader zijn excuses bij onze families thuis aanbiedt. Zij willen deze woorden ook horen.”

De verwachting was dat de paus deze zomer inderdaad nogmaals excuses zou aanbieden, tijdens een al gepland zesdaags bezoek aan Canada. Na aankomst sprak de kerkleider van een ‘strafbedevaart’. Maandag bezocht de paus Maskwacis, een inheemse gemeenschap in de Canadese provincie Alberta, waar enkele duizenden oud-leerlingen van die Indian Residential Schools naar aanleiding van zijn komst bijeen waren gekomen. In een toespraak stond de paus uitgebreid stil bij het “catastrofale” kostscholenbeleid en bood hij nogmaals zijn excuses aan.

“Wat ons christelijk geloof ons vertelt, is dat dit een rampzalige fout was, onverenigbaar met het evangelie van Jezus Christus. Ik smeek nederig om vergiffenis voor het kwaad dat door zoveel christenen is begaan tegen de inheemse volkeren.”

Beelden van het bezoek van de paus aan Maskwacis:

Bronnen ▼