Piet Joubert (1834-1900) – Zuid-Afrikaans opperbevelhebber

Piet Joubert, opperbevelhebber van het leger van de Zuid-Afrikaanse Republiek en vice-president.

Petrus Jacobus (Piet) Joubert wordt in 1834 geboren in Oudthoorn, in de Kaapkolonie, als nazaat van Franse Hugenoten, vervolgde calvinisten die in de zestiende eeuw naar Zuid-Afrika trekken. Zuid-Afrika is dan in handen van de Britten die allerlei veranderingen invoeren die de blanke boeren weinig goed doet. Als in 1834 de slavernij wordt afgeschaft en de boeren niet worden gecompenseerd voor hun verliezen, besluiten de boeren de Kaapprovincie te verlaten. Tijdens de Grote Trek verhuizen ze verder naar het noorden. Ook Jouberts familie trekt in 1837 naar de noordelijke provincie Natal. Na de dood van zijn vader verhuist Joubert naar Transvaal.

Piet Joubert geniet weinig opleiding. Als autodidact bekwaamt hij zich in de rechten. Hierdoor wordt hij in in 1860 lid van de Volksraad, het parlement van de Zuid-Afrikaanse Republiek (Transvaal). Tien jaar later wordt hij benoemd tot staatsprocureur. Ook is hij vice-president naast Thomas Burgers.

Eerste Boerenoorlog

In 1877 annexeren de Britten de Zuid-Afrikaanse Republiek. Na vier jaar komen de boeren onder leiding van Paul Kruger in opstand en breekt de Eerste Boerenoorlog uit. Terwijl Kruger onderhandelt met de Britse regering om de autonomie terug te krijgen, leidt Joubert als onervaren commandant-generaal enkele veldslagen. De veldslagen zijn relatief makkelijk te winnen, aangezien de boeren zich uitdossen in onopvallende camouflagekleding, terwijl de Britten van meters ver te zien zijn in hun rode uniformen. Samen met Kruger onderhandelt Joubert bij de Conventie van Pretoria, waarbij de Republiek van Zuid-Afrika een deel van haar autonomie terug krijgt.

Strijd om het presidentschap

In 1883 strijden zowel Kruger als Joubert om het presidentschap. Kruger wint en Joubert wordt vice-president. Dan ontstaat een concurrentiestrijd tussen beide heren. Joubert wil dat Transvaal meer land gaat veroveren, Kruger niet. Bovendien hekelt Joubert de invloed die de Nederlanders hebben in het parlement. De strijd zal uiteindelijk vijftien jaar duren, Joubert verliest alle presidentsverkiezingen van Kruger. Wel is hij al die tijd vice-president.

Tweede Boerenoorlog

Tijdens de Tweede Boerenoorlog (1899) tegen de Britten, is Joubert opnieuw commandant-generaal. Hij leidt nederlaag op nederlaag. Volgens sommigen is dat vooral te wijten aan zijn defensieve opstelling en kortzichtigheid. Kort na het begin van de oorlog moet hij zijn functie neerleggen vanwege zijn zwakke gezondheid. In 1990 sterft hij in Pretoria aan buikvliesontsteking.

De Zuid-Afrikaanse universiteitsstad Pietersburg is naar Joubert vernoemd. Ook dragen verschillen straten in Nederland zijn naam. In Johannesburg werd een park naar hem vernoemd. Dit park is tegenwoordig tamelijk verloederd.

Lees ook: De Boerenoorlogen: strijd tussen Boeren en Britten (1880-1902)
Boek: De Boerenoorlog – Martin Bossenbroek