Poolse landdag – Herkomst van de uitdrukking

Als een vergadering zeer rommelig verloopt en nogal lang duurt, zegt men wel eens dat er sprake is van een “Poolse landdag”. Waarom eigenlijk?

Tijdens landdagen (ook wel ‘rijksdagen’) kwamen volksvertegenwoordigers vroeger bijeen om over belangrijke kwesties te spreken met de landsheer of diens vertegenwoordiger. Dit soort vergaderingen werden onder meer gehouden in Nederland en Duitsland. En ook in Polen werden dus landdagen gehouden. Tussen 1600 en 1700 gebeurde dat bijvoorbeeld zo’n vijftig keer. Volgens de bekende taalkundige F.A. Stoett “placht het (daarbij) zeer rumoerig toe te gaan.” De Poolse landdag wordt ook wel de Sejm genoemd. Deze bestaat nog altijd en vormt het lagerhuis van het Poolse tweekamerparlement.

De uitdrukking “Poolse landdag” wordt nog geregeld gebruikt. Voorafgaand aan een belangrijke vergadering over bestuurscultuur en integriteit in het Limburgs Parlement schreef dagblad De Limburger in april 2022 bijvoorbeeld:

Wordt het vrijdag een Poolse landdag in Provinciale Staten of een beheerste uitwisseling van standpunten?

Jodenkerk

Enigszins verwant aan deze uitdrukking is de niet meer zoveel gebruikte zegswijze ’t Is hier een Jodenkerk. Begin vorige eeuw schreef Stoett hierover:

“In de joodsche kerken worden vele gebeden door de gemeente min of meer luid en op eigenaardigen toon half zingend gezegd; de een doet dit luider, zangeriger, sneller dan de ander. Ook wordt soms door hen, die hun gebed geëindigd hebben, een gesprek aangeknoopt, terwijl anderen nog bidden, waardoor een mengelmoes van ongelijke geluiden ontstaat, dat den niet-jood als een verward gebrabbel in de ooren klinkt.”

Overzicht van historische uitdrukkingen en gezegden

Bronnen ▼