Dark
Light

Poolse landdag – Herkomst van de uitdrukking

Auteur:
1 minuut leestijd
Poolse landdag in 1180 - Jan Matejko
Poolse landdag in 1180 - Jan Matejko

Als een vergadering zeer rommelig verloopt en nogal lang duurt, zegt men wel eens dat er sprake is van een “Poolse landdag”. Waarom eigenlijk?

F.A. Stoett (Bron: dbnl.org)
Bekend taalboek van F.A. Stoett (Bron: dbnl.org)
De uitdrukking gaat letterlijk terug op de landdagen die vroeger in het koninkrijk Polen werden gehouden. Deze bijeenkomsten waren berucht om hun chaotische verloop. Door allerlei getwist zouden de vergaderingen bovendien vrij lang duren.

Tijdens landdagen (ook wel ‘rijksdagen’) kwamen volksvertegenwoordigers vroeger bijeen om over belangrijke kwesties te spreken met de landsheer of diens vertegenwoordiger. Dit soort vergaderingen werden onder meer gehouden in Nederland en Duitsland. En ook in Polen werden dus landdagen gehouden. Tussen 1600 en 1700 gebeurde dat bijvoorbeeld zo’n vijftig keer. Volgens de bekende taalkundige F.A. Stoett “placht het (daarbij) zeer rumoerig toe te gaan.” De Poolse landdag wordt ook wel de Sejm genoemd. Deze bestaat nog altijd en vormt het lagerhuis van het Poolse tweekamerparlement.

De uitdrukking “Poolse landdag” wordt nog geregeld gebruikt. Voorafgaand aan een belangrijke vergadering over bestuurscultuur en integriteit in het Limburgs Parlement schreef dagblad De Limburger in april 2022 bijvoorbeeld:

Wordt het vrijdag een Poolse landdag in Provinciale Staten of een beheerste uitwisseling van standpunten?

Jodenkerk

Enigszins verwant aan deze uitdrukking is de niet meer zoveel gebruikte zegswijze ’t Is hier een Jodenkerk. Begin vorige eeuw schreef Stoett hierover:

“In de joodsche kerken worden vele gebeden door de gemeente min of meer luid en op eigenaardigen toon half zingend gezegd; de een doet dit luider, zangeriger, sneller dan de ander. Ook wordt soms door hen, die hun gebed geëindigd hebben, een gesprek aangeknoopt, terwijl anderen nog bidden, waardoor een mengelmoes van ongelijke geluiden ontstaat, dat den niet-jood als een verward gebrabbel in de ooren klinkt.”

Overzicht van historische uitdrukkingen en gezegden

Bronnen

-https://www.dbnl.org/tekst/stoe002nede01_01/stoe002nede01_01_1041.php?q="Poolsche%20landdag"#hl1
-https://onzetaal.nl/taaladvies/poolse-landdag
-https://www.ensie.nl/spreekwoorden-en-gezegden/een-poolse-landdag
-Nederlandse spreekwoorden spreuken en zegswijzen – K. ter Laan

Gratis nieuwsbrief

Meld u aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief (51.171 actieve abonnees)


Mede dankzij onze donateurs zijn al onze artikelen gratis te lezen. Op Historiek vindt u dus geen PREMIUM artikelen of 'slotjes'.

Steun ons ook

×