Panorama Mesdag in Den Haag is met 1680 vierkante meter doek het allergrootste schilderij van Nederland. Het honderdtwintig meter lange werk dateert uit eind negentiende eeuw en biedt een unieke blik op het oude vissersplaatsje Scheveningen. Het beroemde schilderij is momenteel toe aan een grote schoonmaakbeurt en zal de komende tijd waar nodig ook gerestaureerd worden.
Voor de klus zijn drie maanden uitgetrokken. De werkzaamheden worden ter plekke uitgevoerd, zodat deze door het publiek te volgen zijn. Museum Panorama Mesdag blijft gedurende de operatie namelijk gewoon open. Dat de restauratoren hun werk op locatie verrichten is niet zo verwonderlijk. Het beroemde panorama verhuizen zou een monsterklus zijn. Panorama Mesdag is dan ook het oudste panorama ter wereld dat nog altijd op zijn originele locatie is te bewonderen.
Het veertien meter hoge cilindervormig panoramaschilderij werd in 1881 gemaakt door Hendrik Willem Mesdag, een kunstenaar van de Haagse School die gespecialiseerd was in het maken van zeegezichten. De schilder werd bijgestaan door onder meer zijn vrouw Sientje Mesdag-van Houten en de kunstschilders Théophile de Bock, George Hendrik Breitner en Bernard Blommers.
Stofzuiger en spons
Het schoonmaak- en restauratieproces bestaat uit drie stappen. Eerst wordt een laag stof verwijderd met een speciale stofzuiger. Vervolgens worden met een daarvoor geschikte spons vettige roetdeeltjes weggehaald. Deze spons rult het vuil op, als een gum. Daarna veegt een zachte kwast deze deeltjes weg. Zo worden de kleuren van het doek weer teruggebracht in hun oorspronkelijke, heldere staat. Dankzij deze behandeling zijn het doek en de verf straks beter beschermd tegen toekomstig vuil.
Bijzondere potloden
De kleurlaag van de schildering wordt nauwkeurig gemonitord en bijgewerkt waar de toplaag ontkleurd is. Eventuele lacunes die vanaf het duin zichtbaar zijn worden gevuld en met retouches geïntegreerd. Jorinde Koenen, hoofdrestaurator van Museum Panorama Mesdag:
Voor het retoucheren gebruiken we onder andere speciale potloden met een hoge concentratie pigment en daardoor veel kleurkracht en een zeer hoge lichtechtheid. Bij het ontstoren van gebieden waar de verf is verkleurd door oude lekkages gaat de voorkeur uit naar droge materialen, vanwege de specifieke eigenschappen van het Panoramadoek (mat, geen vernis, zeer poreus en absorberend, maar ook het enorme oppervlak)…
Het Panorama wordt elke vijf tot zeven jaar schoongemaakt, nagelopen en waar nodig behandeld. Dit is nodig om het Panorama te behouden zodat toekomstige generaties verzekerd zijn van een bezoek aan Mesdags Panorama.
De restauratiewerkzaamheden vinden plaats in de maanden juni, juli en augustus.
