Voor het eerst in zijn geschiedenis wijdt het Rijksmuseum in Amsterdam over anderhalf jaar een overzichtstentoonstelling aan de zeventiende-eeuwse meester Johannes Vermeer. Mede dankzij bruiklenen vanuit de hele wereld moet dit “de grootste Vermeer-tentoonstelling ooit” worden. De tentoonstelling wordt georganiseerd in samenwerking met het Mauritshuis en is vanaf het voorjaar van 2023 te bezoeken.
Het Rijksmuseum heeft zelf vier werken van Vermeer in de collectie, waaronder het Melkmeisje en Het Straatje. Dankzij bruiklenen zijn straks ook andere topstukken zoals het Meisje met de parel (Mauritshuis), De geograaf (Städel Museum, Frankfurt am Main), Schrijvende vrouw met dienstbode (The National Gallery of Ireland, Dublin) en Vrouw met de weegschaal (The National Gallery of Art, Washington D.C.) in het Amsterdamse museum te bewonderen. Daarnaast worden werken getoond die nooit eerder voor het publiek in Nederland te zien waren, waaronder de net gerestaureerde Brief lezende vrouw aan het open raam uit de Gemäldegalerie Alte Meister in Dresden.
Ter voorbereiding van de tentoonstelling wordt door zowel Rijksmuseum als Mauritshuis onderzoek gedaan naar het kunstenaarschap van Vermeer, zijn artistieke keuzes en beweegredenen voor zijn composities en naar het maakproces van zijn schilderijen.
In 2023 is het bijna dertig jaar geleden dat in Nederland voor het laatst een grote tentoonstelling over Vermeer plaatsvond. Deze tentoonstelling in het Mauritshuis (1996), met tweeëntwintig schilderijen van de Delftse meester, trok destijds ruim 450.000 bezoekers en is daarmee nog altijd de best bezochte tentoonstelling in de geschiedenis van het museum.
Rijksmuseum-directeur Taco Dibbits over de nieuwe tentoonstelling:
“Vermeer behoort met Rembrandt, Van Gogh en Mondriaan tot de beroemdste schilders van Nederland. We hadden het niet voor mogelijk gehouden dat zoveel musea bereid zijn hun topstukken uit te lenen. Daarvoor zijn we hen ongelooflijk dankbaar. Wij kunnen met deze tentoonstelling een nieuwe generatie op het hoogste niveau kennis laten maken met Vermeers schilderkunst en resultaten van het nieuwste onderzoek presenteren.”
Johannes Vermeer
Johannes Vermeer (1632-1675) leefde en werkte in Delft. Zijn werk is vooral bekend om zijn verstilde, introverte scènes binnenshuis, zijn gebruik van helder, kleurrijk licht en zijn illusionisme. In tegenstelling tot Rembrandt, heeft Vermeer met ongeveer vijfendertig schilderijen een opvallend klein oeuvre nagelaten. Omdat zijn schilderijen in collecties en musea over de hele wereld tot de topstukken behoren, wordt zijn werk slechts bij uitzondering uitgeleend.
Ook tentoonstelling in Delft:
Parallel aan de Vermeer-expositie in het Rijksmuseum organiseert Museum Prinsenhof Delft de tentoonstelling Het Delft van Vermeer (10 februari t/m 4 juni 2023). Hierin staat voor het eerst de cultuurhistorische context waarin Vermeers praktijk tot grote bloei kwam centraal in een expositie. Werken van Delftse tijdgenoten worden getoond naast Delfts aardewerk, Delftse tapijten, archivalia en egodocumenten.
Ook interessant: Rijksmuseum ontdekt geheim van het blauw van Vermeer
Boek: Johannes Vermeer – Het complete geschilderde werk
