De afgelopen twee jaar hebben 750 metaaldetector-zoekers in totaal bijna 75.000 archeologische vondsten gemeld. Volgens de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) hebben de vondsten al tot verschillende nieuwe historische inzichten geleid, bijvoorbeeld over de Romeinse geschiedenis van Nederland en de invloed van het Romeinse rijk. Zo kwam men onder meer tot het inzicht dat niet alleen Bataven in het Romeinse leger dienden, maar ook jongemannen uit Noord-Nederland, dat buiten het Romeinse rijk viel.
“Van de Bataven is bekend dat ze geen belasting in geld betaalden, maar soldaten voor de Romeinse legers leverden. Daarnaast zijn ze vooral beroemd als ruiters. Bataafse mannen die na hun diensttijd terugkeerden naar huis, namen hun militaire uitrusting mee naar huis. Daarom worden er veel Romeinse wapens en paardentuig gevonden in de Betuwe.”
Noord-Nederland
Behalve in het rivierengebied hebben zoekers met een metaaldetector ook Romeins paardentuig in Friesland en Groningen gevonden, buiten het Romeinse rijk. Het gaat niet om de honderden die in de Betuwe zijn gevonden, maar wel om tientallen, verspreid over een groot aantal terpen. Het roept wel de vraag op of ook Friese en Groningse jongemannen in Romeinse krijgsdienst gingen. Heeren:
“Waarschijnlijk wel. Archeologen hebben zich er namelijk lang over verbaasd dat de Bataven meer dan 5000 soldaten leverden. Dat is eigenlijk veel te veel voor de totale bevolking van het Bataafse gebied, die op 30 tot 40.000 personen wordt geschat. Waarschijnlijk werden de jongemannen ondergebracht in Bataafse eenheden, en waren er dus in werkelijkheid minder ‘echte’ Bataven in die legeronderdelen, aangevuld met Friezen.”
Kloof
“Zonder de grootschalige inventarisatie van metaalvondsten door PAN was dit hoofdstuk nooit aan het verhaal van de Romeinse tijd in Nederland toegevoegd. Het project verkleint de kloof tussen wetenschap en hobby archeologen en geeft hen erkenning voor hun zoekactiviteiten met de aandacht die de vondsten krijgen via de website.”
Juist in deze tijden is het zoeken met een metaaldetector uitermate populair. Verder dient PAN een educatief doel: zo kan iedereen ontdekken wat er in zijn/haar gemeente of provincie aan oudheidkundige vondsten is gemeld. De resultaten van PAN zijn volgens de initiatiefnemers ook relevant voor de ruimtelijke ordening in ons land. De vondsten die via PAN zijn aangemeld kunnen bijvoorbeeld een aanwijzing vormen voor een archeologische vindplaats in de ondergrond.
Overzicht van boeken over het Romeinse Rijk
Ook interessant: Britse detectoramateurs vonden al anderhalf miljoen objecten
…of: Julius Civilis en de Bataafse Opstand (70 na Chr.)
