Leuth, voor wie dat mocht willen weten, ligt halverwege Nijmegen en Kleef, nog net in Nederland. In de Romeinse tijd liep hier de limes-weg en dat betekent dat er allerlei archeologische vondsten worden gedaan. Voor de financiering van een opgraving – als een opgraving noodzakelijk is – gelden dan allerlei standaardprocedures, waarbij geldt dat “de verstoorder betaalt”: degene die een deel van het bodemarchief vernietigt, bijvoorbeeld om een straat aan te leggen, financiert het onderzoek.
Zo ging het ook in Leuth, waar de archeologen van Arcadis aangaven wat ze verwachtten te vinden en een prijs noemden, en waar de gemeente netjes aan haar verplichtingen voldeed. Inmiddels worden de vondsten uitgewerkt. Er zijn diverse metalen voorwerpen gevonden, zoals mantelspelden en minstens één haarnaald; er is wat constructiehout opgegraven en een handvol dakpannen, geproduceerd in het even verderop gelegen industriële complex De Holdeurn; verder een leuke houten nap, wat glas en wat gedraaid aardewerk. Er was betrekkelijk weinig terra sigillata (een soort Romeins luxe-aardewerk), terwijl bij het botanisch materiaal wat exoten zaten, misschien druiven en vijgen. Dit alles uit de eerste eeuw n.Chr.
Het is allemaal niet wereldschokkend, maar wel een verrijking voor een plaatselijk museum. In principe is er niets gevonden dat niet ruwweg te verwachten viel, niets wat niet vooraf te begroten viel, niets wat onbetaalbaar was. Totdat bij de vondstverwerking iets unieks werd gevonden dat speciaal onderzoek vergde. Ik zal u zo verklappen wat.
Onvoorziene vondsten die er écht toe doen zijn zó zeldzaam, dat er geen beleid op te maken valt, zodat er nu een gat in de begroting zit en het unieke voorwerp misschien niet kan worden onderzocht. Dat zou wat wrang zijn, want de gemeente Groesbeek heeft al meer dan aan haar verplichtingen voldaan terwijl Arcadis al meer dan het afgesprokene heeft geleverd.
Unieke vondst
De unieke vondst, aangetroffen in een waterput, bestaat uit een stukje van een menselijke schedel die met geweld lijkt te zijn ingeslagen. We hebben dus te maken met iemand die in de eerste eeuw is vermoord. Daarnaast is er een pluk zwart haar gevonden. Klein en onopvallend als zoiets is – het is geen toeval dat het pas tijdens de vondstverwerking werd ontdekt – is dit een voor Nederland unieke vondst.
Haar en botmateriaal lenen zich voor DNA- en isotopenonderzoek, waarmee niet alleen kan worden vastgesteld of de schedel en het haar bij elkaar horen, maar ook of het gaat om een man of een vrouw. In het lab kan verder worden bepaald waar diegene vandaan kwam. Gaat het om een Romein die tijdens de Bataafse Opstand is vermoord en vervolgens is “begraven” door het lijk in de put te werpen? Of gaat het juist om een Bataafse vrouw? Kortom, dit is echt leuk.
Het vergt echter bijzonder onderzoek, dat zal moeten plaatsvinden in laboratoria in Engeland. Het geld is dus, zoals gezegd, inmiddels op en daarom hebben de archeologen gekozen voor een crowdfunding-project. Er is zesduizend euro nodig en dat moet, omdat iedereen nu eenmaal van de Oudheid houdt, binnen te halen zijn.
U leest er hier meer over en ik beveel het project van harte bij u aan.
