De Koninklijke Bibliotheek van België (KBR) heeft haar collectie uitgebreid met een zeldzaam schetsboek van de Belgische symbolist Fernand Khnopff (1858-1921). Het schetsboek bevat meer dan vijfenveertig tekeningen uit zijn studententijd en werpt licht op de vroege artistieke ontwikkeling van een van België’s meest invloedrijke kunstenaars.
Fernand Khnopff geldt als een icoon van het Belgische symbolisme. Zijn schilderijen, beïnvloed door literatuur en esoterische thema’s, hebben volgens kenners een droomachtige sfeer. Tijdens zijn leven genoot de kunstenaar internationale faam en trok hij bewonderaars uit heel Europa. Khnopff stelde zijn werken onder meer tentoon in Parijs, Londen en Wenen en werkte samen met Gustave Klimt aan de decoratie van het beroemde Stocletpaleis in Brussel.
Op jonge leeftijd werd de stijl van de kunstenaar mede gevormd door invloeden van de prerafaëlieten en symbolisten zoals Edward Burne-Jones en Gustave Moreau, met wie hij tijdens zijn verblijf in Parijs in aanraking kwam. Het verworven schetsboek werpt volgens de KBR nieuw licht op Khnopff’s vormende jaren en zijn inspiratiebronnen.
Lang voordat Khnopff zijn kenmerkende stijl ontwikkelde, studeerde hij aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Brussel. Daar leerde hij van 1876 tot 1879 tekenen en schilderen naar antieke voorbeelden en naar levend model. Ook volgde hij lessen in historische compositie, esthetiek en archeologie. Hij deelde er onder meer de schoolbanken met James Ensor.
Parijs en de invloed van Franse meesters
Het zesenveertig bladen tellende schetsboek, gemaakt tijdens Khnopffs verblijf aan de Académie Julian in Parijs (1878-1879), toont studies van menselijke figuren, mythologische composities, oriëntalistische scenes, dieren en architectuur.
In het werk zijn volgens de bibliotheek invloeden terug te vinden van Franse meesters zoals Eugène Delacroix en Antoine-Louis Barye, maar ook van Pieter Paul Rubens, wiens werk Khnopff kopieert in het Musée du Louvre. In het schetsboek zijn lijstjes en notities van Khnopff te vinden met informatie over werken die hem inspireerden: van Leonardo da Vinci’s Mona Lisa tot Wilhelm von Kaulbachs Lady Macbeth.
Opengeslagen schetsboek van Fernand Khnopff
