Simon Stevin (1548-1620) – Natuurkundige, wiskundige en ingenieur

De Vlaamse wetenschapper Simon Stevin (1548-1620) is bekend geworden vanwege zijn waardevolle bijdragen aan de wiskunde, natuurkunde, maar ook aan de waterbouw- en landmeetkunde. Stevin vond het decimale stelsel voor breuken uit en ontwierp als ingenieur forten, verdedigingswerken, havenwerken en molens.

Simon Stevin heeft verder allerlei wetenschappelijke termen – waaronder wiskunde, natuurkunde, sterrenkunde, evenredig, evenwijdig, scheikunde, wijsbegeerte en meetkunde – in de Nederlandse taal geïntroduceerd.

Verder speelde hij een belangrijke rol in de mechanica. Stevin was de eerste die de ideeën van Archimedes over het evenwicht van vaste lichamen en vloeistoffen op een stelselmatige manier heeft ontwikkeld. Verder hield hij zich bezig met hydrostatica, de leer die vloeistoffen in evenwichtstoestand beschrijft. Stevin formuleerde de zogenoemde ‘hydrostatische paradox’, die wel eens – onterecht – aan Blaise Pascal is toegeschreven.

Jonge jaren van Simon Stevin

In 1548 werd Simon Stevin geboren in de Vlaamse stad Brugge, als onwettige zoon van Antheunis Stevin en Cathelyne van der Poort.

Over Stevins eerste dertig levensjaren is nauwelijks iets bekend. Hij schijnt veel rondgereisd te hebben. Hierdoor leerde hij veel over wiskunde en vergrootte hij zijn ingenieurskennis. Van 1571 tot 1577 was Stevin werkzaam als kassier en boekhouder in Antwerpen. In 1577, toen Stevin 28 jaar was, werd hij ontvoogd en keerde hij terug naar Brugge. Daar werkte hij van 1577-1581 als klerk.

Publicaties van Simon Stevin

De bekendste werken die Simon Stevin schreef, waren zijn eerste boek Tafelen van Interest (1582), De Thiende (1585) en De Weegconst en Weeghdaet (1586). Deze boeken gingen onder meer over interesttafels (die tot dan toe als koopmansgeheim beschouwd werden), algebra, hydrodynamica, meetkunde en kosmografie. In de kosmografie stond Stevin achter het Copernicaanse stelsel.

Een andere bekend werk ging over vestingbouw en ingenieursmoeilijkheden, en verscheen onder de titel Stercke Bou door Spilsluysen (1617).

Vertrek naar Leiden, verhuizing naar Den Haag

In februari 1583 schreef Simon Stevin zich in bij de Universiteit Leiden, die in 1575 door Willem van Oranje was gesticht, onder de naam Simon Stevinius Brugensis, ofwel: Simon Stevin uit Brugge. In elk geval tot 1590 komt hij voor in de universiteitsarchieven.

In 1612 verhuisde Simon Stevin naar een nieuw gebouwd huis in Den Haag, de Raamstraat 47. Hier woonde hij ongetrouwd samen met Catherina Craij. Samen kregen ze vier kinderen. In 1616, Stevin was inmiddels 68, trouwde het stel met elkaar.

In dienst van prins Maurits

In 1593 nam prins Maurits van Oranje de geleerde, wiens publicaties waren opgevallen, op als adviseur in het Staatse Leger en als docent wiskunde. Maurits slaagde erin het leger wetenschappelijk te reorganiseren met behulp van Stevin.

Bekend is de zeilwagen die Stevin in 1600 of kort erna maakte voor Maurits. Deze zeilwagen testte Stevin voor Maurits op het strand van Scheveningen, tot groot vermaak van de toeschouwers. Maurits maakte met deze zeilwagen de blits als hij hoog bezoek kreeg. In februari 1602 maakte Maurits voor het eerst gebruik van de zeilwagen. Samen met buitenlandse en binnenlandse diplomaten reed hij in twee uur van Scheveningen naar Petten. Met een voor die tijd duizelingwekkende snelheid van 50 kilometer per uur.

Levenseinde van Stevin

De precieze sterfdatum van Simon Stevin is onbekend, maar hij overleed tussen 20 februari en 18 april 1620. Vermoedelijk in Den Haag. Het graf van Stevin is nooit teruggevonden. Na zijn overlijden zijn er nog diverse inhoudsrijke manuscripten gevonden waarin hij onder meer inging op architectuur, muziek, molen- en vestingbouw en de organisatie van het leger.

Boek: Biografie Simon Stevin
Lees ook: Simon Stevin: miskend genie
Overzicht van: Biografieën van historische personen

Bronnen ▼