Sisyfus (Sisyphos) is een bekend figuur uit de Grieke mythologie en stond bekend om zijn sluwheid. Hij zou de stichter en eerste koning van Ephyra zijn geweest, mogelijk de eerste naam van Korinthe. Volgens sommigen was hij de vader van Odysseus. Het Nederlandse woord sisyfusarbeid (oneindig zwaar werk) is aan zijn naam ontleend.
Sisyfus is de zoon van koning Aelus van Thessalië en Enarete. De goden zijn niet zo blij met de sluwe Sisyfus. Zo haalt hij zich bijvoorbeeld eens de woede van Zeus op de hals als hij rondbazuint dat de oppergod de dochter van een riviergod heeft ontvoerd. Zeus is hier zo boos over dat hij Thanatus (de god van de dood) op de brutale Sisyfus afstuurt. Sisyfus is de god echter te slim af. Aangekomen in de onderwereld bindt hij Thanatus vast voordat hij de doodsrivier Styx is overgestoken. Pas twee dagen later wordt de Thanatus door Ares bevrijd. In de tussentijd zijn er twee dagen lang op aarde geen mensen overleden.
Sisyfus is nog niet overleden, maar hij is wel in het dodenrijk. Dankzij een list weet hij echter toch terug te keren naar de aarde. Voorafgaand aan de komst van Thanatus heeft Sisyfus zijn vrouw gevraagd hem na zijn overlijden niet te begraven en hem ook geen muntje onder de tong te leggen voor Charon de veerman, die doden altijd overbrengt naar het dodenrijk. In het dodenrijk stapt Sisyfus daarom naar Hades, de god van de wereld, met het verzoek om terug te keren naar de aarde. Dit omdat daar nog enkele noodzakelijke rituelen afgehandeld moeten worden. Hades stemt hierin toe, maar Sisyfus is helemaal niet van plan terug te keren naar het dodenrijk en doet dat dan ook niet. Hij wil verder leven.
Sisyfusarbeid
De goden krijgen de brutale koning na enige tijd toch te pakken en straffen hem zwaar. Sisyfus moet tot in alle eeuwigheid in de Tartarus (een deel van de onderwereld) een zwaar rotsblok een steile berg opduwen. Telkens als hij na veel moeite de top heeft bereikt, rolt dit rotsblok echter weer naar beneden en moet Sisyfus van voor af aan beginnen. Een oneindige kwelling dus.
Tegenwoordig hebben we het daarom nog wel over Sisyfusarbeid als iemand een nutteloze, zware en onmogelijke taak moet volbrengen.
Sisyfus wordt onder meer genoemd in de Ilias (Boek VI) van Homerus en de Romeinse dichter Ovidius haalt hem aan in zijn Metamorfosen, in het verhaal over Orpheus en Eurydice.
Boek: Mythen, legenden, vertellingen: een cultuurhistorische reis langs wereldmythen en legenden
