Het Solse Gat: een Veluwse legende

Het Solse Gat is een locatie midden op de Veluwe. In de oeroude bossen tussen Putten, Garderen en Drie ligt een grote kuil tussen de heuvels, die het Solse Gat is komen te heten. Volgens een eeuwenoude legende is hier, in het Speulder- en Sprielderbos, gedurende de Middeleeuwen iets duisters gebeurd.

Wie de fiets pakt van Ermelo naar Garderen, komt even voorbij het plaatsje Drie midden in de bossen een groot en mysterieus gat tegen in het landschap. Volgens volksverhalen stond hier vroeger een klooster, waar duistere praktijken plaatsvonden…

De legende van het Solse Gat: het klooster

Het klooster dat in het bos stond, had meerdere torens. Een gracht omringde het klooster, terwijl een brede weg de toegang vormde. De abt en de monniken die in het mooie klooster woonden, namen het vrome leven niet zo serieus. Met religieuze praktijken maakten ze korte metten. Liever verkochten ze hun ziel aan de duivel en leidden ze een leven dat lijnrecht tegenover de idealen van het christendom stond: ze zopen liters wijn, vraten zich vol tijdens de maaltijden en organiseerden bijeenkomsten met heksen en spoken, waarop ze de ‘zwarte mis’ lazen.

De schandelijke heksenvergaderingen kenmerkten zich door gastronomische en alcoholische overdaad. Zo dronken de monniken, heksen en spoken samen liters wijn uit emmers en vraten de geestelijken zich helemaal vol. De duivel zelf was degene die de wijn mengde en zorgde dat er altijd voor iedereen voldoende te drinken was. Samen danste men, waarbij de aanwezigen talloze scheldwoorden en vloeken lieten horen, tot het weer licht werd.

Personen uit de buurt die ’s nachts langs het klooster liepen, wisten dat er duistere praktijken plaatsvonden, want ze hoorden veel herrie en zagen dat het klooster fel verlicht was.

Legende van het Solse Gat: de Kerststorm

Lange tijd ging dit zo door. De kloosterlingen feestten, dronken en genoten van het leven. Totdat, ergens in de Middeleeuwen, een stormachtige avond tijdens Kerst een einde maakte aan de goddeloze uitspattingen in het bos. Omwonende bleven in hun huizen omdat het buiten zo tekeer ging. Plotseling hoorden ze een enorme blikseminslag. De volgende ochtend kwam een jongetje langs het terrein en ontdekte dat het complete klooster verdwenen was in een groot gat in het bos. Het enige dat nog te zien was, waren enkele ontwortelde bomen rond het terrein en het klinkerpad dat de toegangsweg naar de poort van het klooster vormde.

Met het verdwijnen van het klooster keerde de rust in het bos echter nog niet terug. Regelmatig klonken er om twaalf uur in de nacht rond het Solse Gat vreemde, enge geluiden. Geluid dat leek op het luiden van de kloosterklokken. Eerst klonk het zacht, maar het volume zwelde doorgaans aan tot een angstig en imponerend geluid. Volgens de legende werden op dat moment de geesten van de monniken wakker. In een droevige stoet liepen de geesten vervolgens door het bos, terwijl ze klaagden over hun lot. Ze liepen rondjes om het Solse Gat heen, dat een blauwe gloed uitstraalde. Vervolgens zweefden de geesten onrustig rond en voegden zich opnieuw in een rij om het ritueel te herhalen. Dit ging altijd zo door totdat het daglicht aanbrak. Pas dan keerde de rust rond het Solse Gat weer terug…

Hoe het Solse Gat echt is ontstaan & huidige functie voor New Age’ers

Het Solse Gat is een leemkuil, die tussen enkele heuvels ligt. Deze is ontstaan tijdens de laatste IJstijd, zo’n 15.000 à 20.000 jaar geleden. Het soort leemkuil bij het Solse Gat wordt ook wek een pingoruïne genoemd. Pingo betekent in de taal van de Eskimo’s ‘heuveltje’. De leemkuil is ontstaan door een grote ijsklomp, die de grond naar beneden duwde, waardoor aan de randen heuveltjes zijn ontstaan. In de Middeleeuwen groeven omwonende boeren hier leem af, waardoor de kuil nog dieper werd. Eenzelfde soort pingoruïne, maar dan groter, is het Uddelermeer bij Uddel.

Overigens zou het Solse Gat al sinds de Oudheid in gebruik zijn als plek voor zonneverering. Hieraan is ook de naam van het Solse Gat ontleend. De Germanen vereerden hier toen de zonnegod Sol en offerden hem allerlei fruit.

Tegenwoordig schijnt het Solse Gat populair te zijn bij aanhangers van de new age-bewegingof geloven in wichelroede lopen. Deze mensen menen dat er op de plek van het Solse Gat zogenoemde leylijnen zijn te vinden. In juni 1999 stelden de regionale gereformeerde politieke partijen RPF en GPV, bij monde van de Puttense politicus drs. C. Houweling, dat er bij het Solse Gat satanische dansen plaatsvonden in de Walpurgisnacht. Deze wilde men laten verbieden, maar politiek kregen beide partijen geen steun. De Walpurgisnacht, van 30 april op 1 mei, is een herdenkingsnacht voor de Engelse non Walpurgis. Deze non ging in de achttiende eeuw naar Duitsland (toen het Heilige Roomse Rijk geheten) om daar te evangeliseren. Met haar magische krachten zou Walpurgis vele zieken hebben genezen.

Bronnen ▼