Het Spoorwegmuseum in Utrecht heeft een collectie objecten uit de periode rond de Tweede Wereldoorlog gedigitaliseerd en online toegankelijk gemaakt. Het gaat om ongeveer tienduizend foto’s en objecten over de mobilisatieperiode, bezettingsjaren, bevrijding en wederopbouw (1939-1960).
Het Spoorwegmuseum vertelt het verhaal van de spoorwegen in de oorlogsjaren sinds enige tijd in de permanente exposities Beladen Treinen en Kinderen van Versteeg. De eerste expositie gaat specifiek over de rol van de spoorwegen bij de deportaties van Joden, Roma en Sinti. In de andere tentoonstelling wordt het algemene verhaal verteld van de NS in de Tweede Wereldoorlog, met speciale aandacht voor de spoorwegstaking. Voor deze twee presentaties werd eerder al een deel van de WOII-collectie onderzocht, beschreven en online gepubliceerd. Met behulp van een bijdrage van het Mondriaan Fonds heeft het museum de afgelopen twee jaar de gehele collectie geregistreerd en gedigitaliseerd.
De deelcollectie van het Spoorwegmuseum die nu online staat, geeft inzicht in de wijze waarop NS tijdens de oorlog functioneerde. De foto’s van de bevrijding en wederopbouw laten daarnaast zien welke rol de NS speelde bij het herstel van het goederen- en reizigersvervoer na de oorlog.
De collectie bevat slechts enkele objecten die expliciet verwijzen naar de deportaties van Joden, Roma, Sinti, tewerkgestelden, politieke tegenstanders en krijgsgevangenen die NS voor de Duitsers uitvoerde. Dat heeft volgens het museum onder meer te maken met het feit dat het voor personeel streng verboden was om tijdens de bezetting foto’s te maken van militair gevoelige zaken. In de deelcollectie zijn dan ook helemaal geen foto’s met betrekking tot de omstreden transporten gevonden.
Online
De collectie is op de museumwebsite geplaatst maar kan ook geraadpleegd worden via www.oorlogsbronnen.nl, een landelijk netwerk van oorlogscollecties.
