Egypte doet er alles aan om zoveel mogelijk kunstschatten die ooit geroofd werden, weer terug te krijgen. Objecten uitlenen doen de Egyptenaren dan ook niet snel. Grote overzichtstentoonstelling met Egyptische objecten zijn in onze contreien dan ook zeldzaam. Voor de tentoonstelling Toetanchamon, zijn graftombe en zijn schatten is dit probleem vakkundig omzeild. In Egypte zijn maar liefst twaalfhonderd replica’s gemaakt van beroemde en minder beroemde voorwerpen uit het oude Egypte.
Op die manier kunnen de bezoekers toch zelf ervaren wat Howard Carter in 1922 precies zag toen hij de wereldberoemde graftombe van Toetanchamon ontdekte. Een overweldigende ontdekking. Carter kon in totaal vier ruimtes doorzoeken, volgeladen met grafgiften die de overleden koning op zijn reis naar het hiernamaals moesten vergezellen. De archeoloog keek zijn ogen uit. Hij trof in de ruimten onder meer juwelen, cultusvoorwerpen, amuletten, koffers, stoelen, wapens, muziekinstrumenten en machtssymbolen aan.
Tussen al deze voorwerpen vonden ze de sarcofaag van de farao. De mummie van Toetanchamon was afgedekt met een gouden dodenmasker. Dit dodenmasker behoort momenteel tot een van de bekendste kunstobjecten ter wereld.
Voor de reizende tentoonstelling zijn drie grafkamers van Toetanchamon waarheidsgetrouw gereconstrueerd, zodat de bezoekers een authentieke indruk krijgen van de ruimten. In deze ruimten treffen de bezoekers honderden replica’s aan van grafgiften die Carter achtentachtig jaar geleden in Egypte aantrof. Voor de tentoonstelling zijn ook de vele muurschildering nagemaakt. De organisatie legt uit waarom er gekozen is voor replica’s in plaats van voor originele objecten:
Gezien de delicate en immens kostbare aard van de originele historische artefacten houdt het echter – ongeacht alle mogelijke voorzorgsmaatregelen – enorme risico’s in om ze uit hun veilige en zorgvuldig gecontroleerde museumomgevingen weg te halen. De bewaring en verduurzaming van oude monumenten staat vandaag zo hoog op de agenda dat vele historische schatten wereldwijd zelfs niet meer in museums worden uitgestald. [..] Daarom werd ervoor gekozen om af te stappen van de klassieke tentoonstelling met slechts een handvol originele schatten, weggestopt achter extra beveiligd glas. In plaats daarvan werd de schitterende en kleurrijke grafkamer van Toetanchamon volledig en tot in de details gereconstrueerd met meer dan 1000 liefdevol en nauwgezet vervaardigde replica’s, allemaal goedgekeurd door befaamde Egyptologen.
De replica’s zijn niet alleen handig omdat ze de kunstschatten toegankelijk maken voor een groot publiek. Ze zijn ook een soort waarborg voor de toekomst. Mochten de originele objecten ooit om wat voor reden dan ook verloren gaan, dan zijn er altijd de replica’s nog. De Britse egyptoloog Bob Partridge, uitgever van het Ancient Egypt magazine bezocht de tentoonstelling eerder en was erg enthousiast:
Het gaat hier om een spectaculaire tentoonstelling. De replica’s besteden ongelooflijk veel aandacht aan details en garanderen een opperste nauwkeurigheid. Er vielen mij details op die ik eerder nooit had opgemerkt toen ik de originele kunstwerken bezocht.
Wandelen door de grafkamers van Toetanchamon kan in Amsterdam van 29 november 2012 tot en met 5 mei 2013.
