Vasco da Gama (1469-1524) – Portugees ontdekkingsreiziger

Portugese ontdekkingsreiziger. Leider van de voor zover bekend eerste Europese expeditie over zee naar India.

Vasco da Gama wordt in 1469 geboren in het Portugese dorpje Sines. In zijn jeugd verdiept hij zich in astronomie en navigatie en in 1492 wordt hij zeeofficier.

Op 8 juli 1497 vertrekt hij, met vier schepen en 118 bemanningsleden richting Kaap de Goede Hoop, het zuid-westelijkste punt van Afrika. Enkele jaren daarvoor heeft zijn landgenoot Bartolomeu Dias deze kaap ontdekt.

Al enige tijd worden er door de Portugese koning expedities uitgezonden die een vaarroute naar India moeten vinden. Vasco da Gama vaart richting het zuid-westelijkste punt van Afrika maar buigt iets af naar het westen, waardoor hij op een afstand van ongeveer 1000 kilometer van Zuid-Amerika belandt. Hij is dan dichter bij dat continent dan hij in de buurt van Afrika is. Da Gama buigt hierna echter naar het oosten af en bereikt november 1497 Kaap de Goede Hoop.

Hierna volgt hij de oostkust van Afrika tot aan Malindi (Kenia). Vanaf dit punt krijgt de Portugees hulp. Een geleerde gids loodst de schepen van Vasco da Gama naar Calicut, een belangrijke doorvoerhaven voor veel Indiase producten. De ontdekkingsreiziger komt hier op 23 mei 1498 aan.

Tweede reis

In India probeert Vasco da Gama handel te drijven, maar dit verloopt moeizaam, onder meer door tegenwerking van moslimhandelaren. Da Gama besluit uiteindelijk terug te gaan en komt in september 1499, met de helft van zijn oorspronkelijke bemanning terug in Portugal.

In 1502 vertrekt Vasco da Gama voor een tweede reis naar India. In de tussentijd heeft ook de Portugees Pedra Álvares Cabral al een Portugese expeditie naar India geleid waardoor dit de derde Portugese missie is. Ditmaal reist Da Gama met een vloot van twintig schepen af. Langs de kust van Afrika bezoekt hij verschillende dorpen die hij dwingt schatten af te staan door te dreigen met plundering en brandstichting. Berucht is zijn verovering van het schip de Meri waarop zich voornamelijk pelgrims bevinden die op weg zijn naar Mekka. Nadat het schip ontdaan is van kostbaarheden geeft Vasco da Gama opdracht het schip te laten zinken terwijl de ongeveer 300 bemanningsleden nog aan boord zijn.

In India probeert Vasco da Gama opnieuw handel te drijven in Calicut. Dit wordt echter opnieuw geweigerd waarna Da Gama de stad bombardeert en naar de Indiase stad Cochin trekt. Hier weet hij het wel voor elkaar te krijgen dat er handel gedreven kan worden. Een jaar later keert hij met een rijke lading huiswaarts.

Vasco da Gama als onderkoning

In 1519 wordt Vasco da Gama graaf van Vidigueira en in 1524 de zesde onderkoning van Cochin. Hij trekt dat jaar naar de Indiase stad, onder meer om corruptie in de Portugese kolonie te bestrijden. Enkele maanden na aankomst overlijdt hij echter aan een onbekende ziekte. Hij wordt in Cochin begraven, maar zijn stoffelijk overschot wordt in 1539 teruggebracht naar Portugal waar hij wordt herbegraven in een tombe in Vidigueira.

Boek: Zeevaarders en ontdekkingsreizigers

Korte Engelstalige video over Vasco da Gama