Wetenschappers zijn erin geslaagd de middeleeuwse Noorse nederzetting op Newfoundland te dateren. Bekend was dat deze nederzetting in Canada, L’Anse aux Meadows, in de Middeleeuwen werd gevestigd door Noord-Europeanen. Een onderzoeksteam heeft nu vastgesteld dat enkele bomen die bij de bouw van de nederzetting werden gebruikt, in het jaar 1021 zijn bewerkt. Dat is dus precies duizend jaar geleden.
Bij het onderzoek waren onder meer wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) betrokken. Dat de Vikingen enorme afstanden aflegden met hun schepen was bekend. Zo zijn er bijvoorbeeld restanten van nederzettingen gevonden op IJsland en Groenland en uiteindelijk reisden enkele Vikingen dus ook naar het huidige Canadese Newfoundland, waar ze een nederzetting vestigden die vandaag de dag bekendstaat als L’Anse aux Meadows. Wanneer de Vikingen de Atlantische Oceaan precies overstaken was echter niet bekend.
Onderzoekers bestudeerden recent stukken hout van drie verschillende bomen uit L’Anse aux Meadows. De RUG:
“Ze zijn afkomstig uit een archeologische context die kan worden toegeschreven aan de Vikingen. Elk van de stukken hout had duidelijke sporen van kappen en snijden met bladen van ijzer, een materiaal dat niet door de inheemse bevolking werd geproduceerd. Het exacte jaar kon worden bepaald omdat er in het jaar 992 een enorme zonnestorm heeft plaatsgevonden die een duidelijk radioactief teken heeft achtergelaten in de jaarringen van het volgende jaar.”
De toename in radioactiviteit die tussen 992 en 993 optrad, is terug te vinden in jaarring-archieven van over de hele wereld. Door deze extra radioactiviteit zat er tijdelijk veel meer koolstof-14 (c-14) in de atmosfeer dan gebruikelijk. In elk van drie onderzochte houten objecten zijn de sporen hiervan terug te vinden op de jaarringen van de bast. Na bestudering van deze jaarringen kon men uiteindelijk concluderen dat de stukken houten in het jaar 1021 werden bewerkt.
IJslandse volksverhalen
Het onderzoek is bijzonder omdat niet veel bekend is over de exacte momenten waarop de Vikingen naar Noord-Amerika reisden. Theorieën hierover waren tot nu toe vooral gebaseerd op IJslandse volksverhalen en sagen die eerst mondeling werden overgedragen en pas vele eeuwen later zijn opgetekend. Deze verhalen spreken elkaar bovendien geregeld tegen. Het jaar 1021 is nu het vroegste moment waarop de aanwezigheid van Europeanen op het Amerikaanse continent wetenschappelijk kan worden bewezen. De RUG:
“Hoewel de sagen tegenstrijdigheden bevatten en soms heel fantasievol zijn, wordt er ook in gesuggereerd dat er ontmoetingen hebben plaatsgevonden tussen Europeanen en de inheemse bevolking van het gebied. Deze ontmoetingen waren soms gewelddadig en soms vriendschappelijk. Er is echter weinig archeologisch bewijs gevonden van deze uitwisselingen. Er bestaan ook middeleeuwse verhalen die erop duiden dat belangrijke personen op het Europese vasteland ervan op de hoogte waren dat de Vikingen aan de overkant van de Atlantische Oceaan aan land waren gegaan.”
Het is niet duidelijk hoeveel Vikingexpedities er precies naar het Amerikaanse continent gingen en hoe lang de Vikingen er bleven. De wetenschappers hebben over hun onderzoek gepubliceerd in Nature.
Ook interessant: Asgard: De schepping volgens de Vikingen
…of: Vikingen in Spanje
Overzicht van Boeken over de Vikingen
