Winnie de Poeh werd ‘geboren’ in de Eerste Wereldoorlog

In 1914 arriveerde de zeven maanden oude beer Winnipeg in Engeland. Het dier zou de mascotte worden van het Royal Canadian Army Veterinary Corps en inspireerde de Engelse schrijver Alan Alexander Milne later voor zijn serie boeken over een beroemd fantasiebeertje: Winnie de Poeh.

De Canadese dierenarts Harry Colebourn nam het zeven maanden oude beertje Winnipeg aan het begin van de oorlog mee naar een legerbasis in Engeland, waar hij oorlogspaarden moest trainen. Harry had het beertje kort daarvoor gekocht van een jager, die de moeder van het dier had gedood. Hij betaalde er 20 dollar voor en vernoemde de beer naar zijn woonplaats Winnipeg.

Na aankomst in Engeland verbleef de beer vervolgens maandenlang in een trainingskamp in de buurt van Salisbury, waar hij niet alleen zijn baasje maar ook andere leden van het legerkorps vermaakte. Voordat Colebourn naar Frankrijk vertrok, liet hij Winnipeg achter in de dierentuin van Londen. Aanvankelijk was het de bedoeling dat het dier na de oorlog naar een ander park zou verhuizen, maar omdat Winnipeg in Londen zo populair was, liet Colebourn hem daar blijven.

Christopher Robin (Janneman Robinson)

Een van de vaste bezoekers van de beer werd Christopher Robin, de zoon van schrijver A.A. Milne. De jongen was zo verzot op het beertje dat hij thuis zijn eigen teddybeer naar het dier vernoemde. In plaats van “Edward Bear” ging zijn speelgoedbeer vanaf dat moment door het leven als “Winnie de Poeh”. En dat inspireerde zijn vader uiteindelijk om een kinderboekenserie te gaan maken over een vriendelijk beertje.

De boeken

In 1926 bracht A.A. Milne zijn eerste Winnie de Poeh-boek uit. Het beertje woont in het Honderd Bunderbos, gebaseerd op een bos in de buurt van Milne’s huis, en beleeft veel avonturen met zijn vrienden, waaronder Knorretje, Teigetje, Kanga, Roe, Iejoor, Konijn en Uil. Winnie de Poeh is dol op honing en vindt zelf dat hij niet zo slim is. Milne schreef het boek voor zijn toen zesjarige zoontje. ‘Poeh’ is een overigens een verwijzing naar een zo genoemde zwaan die eveneens in de Londense dierentuin leefde. Een fragment uit de inleiding van het eerste Winnie de Poeh-boek:

“So when Christopher Robin goes to the Zoo, he goes to where the Polar Bears are, and he whispers something to the third keeper from the left, and doors are unlocked, and we wander through dark passages and up steep stairs, until at last we come to the special cage, and the cage is opened, and out trots something brown and furry, and with a happy cry of “Oh, Bear!” Christopher Robin rushes into its arms. Now this bear’s name is Winnie, which shows what a good name for bears it is, but the funny thing is that we can’t remember whether Winnie is called after Pooh, or Pooh after Winnie. We did know once, but we have forgotten…”

Twee jaar later verscheen een tweede deel. De boeken werden een doorslaand succes, mede door de tekeningen van de onderscheiden oorlogsveteraan Ernest Shepard (1879-1976). En niet alleen kinderen verslonden de boeken, ook veel volwassenen werden liefhebber, onder meer door de filosofische ondertoon in de Poeh-verhalen. Het vierde en laatste Poeh-boek, The House at Pooh Corner, verscheen in het najaar van 1928. Wereldwijd gingen er honderdduizenden exemplaren over de toonbank.

Haat-liefde

In interviews liet zoon Christopher Robin later weten weinig plezier te hebben beleefd aan de boeken. In de verhalen kwam hij zelf ook voor, onder zijn eigen naam (en in Nederland als Janneman Robinson), waardoor hij een beroemdheid werd. Vanwege het succes van de boeken werd hij gepest op school, waardoor hij besloot op boksen te gaan zodat hij zich kon verdedigen. Thuis, zo vertelde hij later, was hij nog wel gesteld op de boeken en verhalen en ook wel enigszins trots dat hij zelf in de werken voorkwam, maar buiten de voordeur vond hij het naar mate de tijd vorder steeds vervelender worden.

Als adolescent kwam de relatie met zijn ouders onder druk te staan. Christopher Robin nam het zijn vader ergens kwalijk dat hij zijn naam gebruikt had in de boeken en ergerde zich aan het feit dat hij vooral de ‘beroemde zoon van vader A.A. Mile’ was.

Disney

De rechten van Winnie de Poeh werden in 1961 aangekocht door Walt Disney, dat in de loop der tijd een groot aantal televisieseries en films uitbracht. In de begintijd waren de verhalen grotendeels gebaseerd op die van Milne, maar later koos men voor eigen verhaallijnen en gingen men vrijer met de personages om. Winnie de Poeh zelf lijkt bij Disney nog wel op het beertje zoals de oorspronkelijke tekenaar Ernest Shepard ooit bedacht, maar hij is wel wat wolliger en dikker geworden.

De schedel van de echte Winnie de Poeh werd na zijn dood in 1934 bewaard in een museum in Londen. In 2015 werd deze tentoongesteld.

Ook interessant: Ernest Shepard, tekenaar aan het front van de Eerste Wereldoorlog
…en: Teddybeer dankt naam aan president Roosevelt
Overzicht van Winnie de Poeh-uitgaven

Het verhaal achter Winnie de Poeh

Bronnen ▼