De periode van wederopbouw in West-Duitsland wordt ook wel het Wirtschaftswunder (economisch wonder) genoemd. Het is een zeer succesvolle periode. Belangrijke factor in het herstel van West-Duitsland is de invoering van een andere munt: de Deutsche Mark (1948).
Na de oorlog
De Tweede Wereldoorlog had Duitsland zowel economisch als sociaal en maatschappelijk volledig ontwricht. Ook de infrastructuur lag er in grote delen van het land in 1945 slecht bij. In juli-augustus dat jaar kwamen de geallieerde machten die ieder een deel van Duitsland bezet hielden in Potsdam bijeen. Afgesproken werd Duitsland volledig te denazificeren en deels te de-industrialiseren. Vervolgens moest het Duitse politieke leven weer opgebouwd worden, vanzelfsprekend op democratische wijze.
Opbouwen of niet?
Ook de Amerikanen meenden dat Duitsland economisch opgebouwd moest worden. Hield men Duitsland zwak, dan zou het land ten prooi vallen aan de communisten, zo was daar de vaste overtuiging. De tegenstellingen tussen het westen (Engeland, Frankrijk en de Verenigde Staten) en het oosten (Rusland) mondden uiteindelijk uit in de Koude Oorlog.
Definitieve scheiding
De drie westelijke bezettingszones werden samengevoegd en de westerse machten begonnen voortvarend met de economische wederopbouw van het westelijk deel van Duitsland. In 1948 werd een nieuwe munt ingevoerd, de D-mark. Dit tot woede van de Russen, die de munt verboden in hun bezettingszone, zelf een Oost-Duitse mark invoerden en overgingen tot een blokkade van West-Berlijn. Hierop reageerden de Amerikanen, Britten en Fransen weer door met vliegtuigen goederen aan te voeren door de lucht. De Blokkade van Berlijn vormde een stevige duw in de rug in de richting van de scheiding.
In 1949 werd de scheiding definitief, door de vorming van de Bondsrepubliek Duitsland (BRD, West-Duitsland) en de Duitse Democratische Republiek (DDR, Oost-Duitsland).
Wirtschaftswunder
Het zogenoemde Wirtschaftswunder vond voor een groot deel plaats onder het bewind van Konrad Adenauer, de op het westen gerichte eerste bondskanselier van West-Duitsland. Ludwig Ehrhard, minister van Economische Zaken in Adenauers kabinet, wordt beschouwd als architect van de economische bloeiperiode. Deze minister was, niet geheel verwonderlijk, zeer populair onder de bevolking en volgde Adenauer in 1963 op als bondskanselier. Ehrhard was voorstander van een vrijemarkteconomie en profiteerde onder meer van het feit dat vluchtelingen die vanuit het oosten naar het westen waren gevlucht en blij waren dat ze nog leefden, meer dan bereid waren om hard te werken tegen lage lonen. Daarnaast lagen wel veel steden in puin, maar bleken veel machines in fabrieken gewoon nog te werken. Ook kon gebruik gemaakt worden van een geschoolde beroepsbevolking die zich loyaal opstelde. Het Duitsland Instituut:
“Er werd weinig gestaakt en de vakbonden stelden gematigde looneisen.”
De seinen stonden kortom op groen en al snel merkten de West-Duisters dat een nieuwe periode was aangebroken. Er was werk voldoende, de winkels lagen weer vol en men kreeg steeds meer te besteden.
Lees ook: Het Marshallplan, of hoe Amerika het westen won
Overzichtspagina: Geschiedenis van Duitsland
Boek: Duitsland in het kort – James Hawes
Documentaire over het Wirtschaftswunder:
https://www.youtube.com/watch?v=DV8DsMmS65I
Bronnen ▼
– https://historiek.net/konrad-adenauer-1876-1967/1839/
– https://www.britannica.com/place/Germany/Political-consolidation-and-economic-growth-1949-69#ref297761
– Duitsland in het kort – James Hawes
