Zingend verzet tegen Napoleon

De Napoleontische tijd liet begin negentiende eeuw diepe sporen in Nederland na. Relatief onbekend is hoe wij ons destijds verzetten tegen de Franse inlijving. Historicus Bart Verheijen van de Radboud Universiteit stuitte tijdens promotieonderzoek op verzetsliederen die dat symboliseren. Hij is nu een crowdfundingscampagne gestart om deze liederen op muziek te zetten en uit te kunnen brengen.

“Sterf Tiran! Oranje Boven! Grijpt de wapenen, vrije Bataven!”

Deze liedteksten geven een goed beeld van de impact van de Franse inlijving op de bevolking. De liederen werden bovendien gezongen om het strenge Franse systeem van censuur te ontwijken. Tijdens de jaren 1806-1813, toen andere mediakanalen niet langer of nog niet beschikbaar waren, vormden deze verzetsliederen dan ook hét middel om de bevolking te informeren en te verbinden. Wat deze liederen extra bijzonder maakt, is dat veel van de melodieën de basis vormen van hedendaagse volksliederen, zoals onder andere het Wilhelmus en de Marseillaise.

Verzet tegen Napoleon in nieuw perspectief

De teksten lagen tot voor kort in het (Parijse) archief van de Napoleontische politie. Verheijen heeft ze in kaart gebracht en de betekenis achterhaald. Gaandeweg ontstond bij hem het idee om de liederen ook op muziek te zetten om ze nog meer tot leven te brengen. Verheijen:

‘De Nederlanders verzetten zich wel degelijk tegen de overheersing van Napoleon. Over de inhoud van dit verzet is tot op heden weinig bekend. Door de liederen op muziek te zetten kan ik het grote publiek laten horen hoe gewone mensen de inlijving destijds moeten hebben beleefd. Dichterbij de geschiedenis kunnen we niet komen.’

Het muzikale verzet tegen Napoleon is volgens de historicus een onderbelicht deel van onze geschiedenis.

‘De destijds gezongen liederen verdienen een breder publiek omdat ze hebben bijgedragen aan de vorming van een vroeg-Nederlandse identiteit.’

Door de liederen op te nemen met professionele muzikanten en deze opnames met teksten en toelichting beschikbaar te stellen op de website www.ru.nl/verzetsliederen komen ze opnieuw tot leven. Maar om dit te kunnen doen is geld nodig. Hiervoor is 3.500 euro nodig en dat bedrag wil Verheijen binnen halen via crowdfunding. Tot 6 maart kan er gedoneerd worden via www.ru.nl/crowdfunding.