Zolder – Woord afkomstig uit het Latijn

Het woord zolder kennen we allemaal. Minder bekend is het feit dat dit begrip uit de architectuur afkomstig is uit de Oudheid. De term zolder is namelijk via de Romeinen ontleend aan het Latijn. Hoe zit dit precies?

De zolder als bovenverdieping

De zolder is de verdieping die zich onder het dak bevindt, ofwel de bovenverdieping. Synoniemen die voor het begrip zolder worden gebruikt zijn, naast bovenverdieping, ook bovenvertrek, zoldering en plafond (beide feitelijk de onderkant van de zolder), vliering of plat dak.

Zolder: afgeleid van solarium

De term zolder is etymologisch afgeleid van het Latijn, namelijk van het woord solarium. Vandaag de dag betekent dit begrip ‘kunstmatig zonlicht’. Maar in de Romeinse tijd had solarium een andere betekenis, namelijk ‘het bovenste gedeelte van het huis’. Het betrof het vlakke dakterras dat het zonlicht opving.

In het Nederlands kwam solarium uiteindelijk als ‘solre’ in het idioom terecht. De vroegst bekende vermelding van ‘solre’ in de betekenis van bovenste verdieping stamt uit 1237.

Ook de begrippen kelder en beton zijn aan het Latijn ontleend

Naast zolder zijn er in de architectuur nog diverse andere begrippen ontleend aan het Latijn. Twee mooie voorbeelden zijn de termen kelder en beton. Kelder is ontleend aan het Latijn cellarium, wat voorraadkamer betekent. Ook de woorden ‘cel’ (opslagruimte) en ‘kelner’ (toezichthouder van de wijnkelder) is etymologisch aan dit woord verwant. De eerste vermeldingen van kelder in de Nederlandse taalgebieden gaan terug tot de Middeleeuwen, specifiek het laatste kwart van de dertiende eeuw.

Beton komt van het Latijn bitumen, een term die nog steeds in gebruik is als naam voor een soort dakbedekking. De Romeinen stonden bekend om hun bijzonder sterke beton. Via het Frans is beton als bouwmateriaal midden negentiende eeuw in het Nederlands terechtgekomen. De eerste vermelding stamt uit uit 1847.

Bronnen ▼