Dark
Light

Dodelijke Hitler-moppen

Marianne Kürchner (1943) en Joseph Müller (1944) onder de guillotine
Auteur:
2 minuten leestijd
Roland Freisler als president van het Volksgerichtshof
Roland Freisler als president van het Volksgerichtshof

In 1943 was Marianne Elise Kürchner werkzaam in een oorlogsfabriek in Berlijn. In een jolige bui vertelde deze Duitse oorlogsweduwe een Hitler-mop aan een collega. Deze klaagde haar aan en korte tijd later kreeg Marianne Kürchner de doodstraf. Per guillotine. Een jaar later overkwam priester Joseph Müller, die ook een grap vertelde, hetzelfde.

Het vertellen van moppen tijdens de Tweede Wereldoorlog gebeurde natuurlijk vaak genoeg. Maar je moest wel heel goed opletten aan wie je de mop vertelde. Dat blijkt uit het verhaal van Marianne Kürchner.

De mop van Marianna Kürchner

Marianne vertelde een mede-fabrieksarbeider de volgende grap:

Adolf Hitler en Hermann Göring staan boven op een Berlijnse radiotoren. Hitler vertelt Göring dat hij iets wil doen om de inwoners van Berlijn te plezieren. Hierop reageert Göring: “Waarom spring je dan niet van de toren af?”

Roland Freisler spreekt zich uit

Deze mop had Marianne Kürchner beter voor haar kunnen houden. Ze werd voor het Volksgerechtshof gedaagd, dat onder het presidentschap van de rechter Roland Freisler (1893-1945) stond. Deze sprak op 26 juni 1943 zijn oordeel uit.

Hoewel Marianne Kürchner verklaarde niks tegen Hitler te hebben en de mop verteld te hebben als reactie op het verlies van haar man aan het front, oordeelde Freisler:

Als weduwe van een gevallen Duitse soldaat, probeerde Marianne K. onze wil te ondermijnen om op een manlijke manier onszelf te verdedigen en toegewijd te werken in de bewapeningsindustrie, door achterbakse opmerkingen te maken over de Führer en het Duitse volk. Door deze daden en omdat ze claimt Tsjechisch te zijn terwijl ze Duits is, heeft ze zichzelf buiten de raciale gemeenschap geplaatst. Haar eer is permanent verwoest en daarom zal ze met de dood worden bestraft.

Ook priester Müller stierf om Hitler-mop

Joseph Müller
Joseph Müller
Joseph Müller (1894-1944) was een Duitse priester die kritisch stond ten opzicht van het nationaal-socialisme. Hij werkte nog maar net in de parochie van Groß Düngen, toen hij een zieke parochiegenoot bezocht – de betreffende man was NSDAP-Ortgruppenleiter – en die persoon de volgende mop vertelde:

Een dodelijk gewonde officier vroeg: “Zuster, vertel me voor wie ik sterf.”
De verpleegster antwoordde: “Voor de Führer en voor het vaderland.”
De soldaat: “Kan de Führer naar mijn sterfbed komen dan?”
“Nee, dat kan niet”, antwoordde de verpleegster, “maar ik hang wel een foto van hem naast je bed om je te troosten.”
“Ik zit bij de Luftwaffe”, zei de man, “Dus heeft u misschien ook nog een foto van Hermann Göring voor mij?”
De verpleegster: “Alsjeblieft, hier is de foto. Die hang ik wel aan de andere kant van je bed.”
Dankbaar zei de soldaat: “Mooi, nu kan ik op dezelfde manier sterven als Jezus Christus deed.”

Aangezien Jezus tussen twee dieven aan het kruis stierf, was dit in de ogen van de nazi’s duidelijk een beledigende politieke grap. De aanklacht luidde, in het Duits:

Er hat Hitler und Göring mit den beiden Schächern verglichen, die an der Seite Jesu gekreuzigt wurden.

Het Volksgerechtshof veroordeelde Joseph Müller op 28 juli 1944 tot de doodstraf. Net als bij Marianne Kürchner werd dit vonnis voltrokken per guillotine, om precies te zijn op 11 september 1944.

Boek: Humor in de Holocaust-literatuur
Lees ook: Historische moppen

Bronnen

Boeken
-Rudolph Herzog, Dead Funny. Telling Jokes in Hitler’s Germany (New York: Melville House, 2011).

Internet
-http://www.executedtoday.com/2012/06/26/1943-marianne-elise-kurchner-condemned-for-a-joke/
-http://www.isgeschiedenis.nl/nieuws/spotten-met-hitler-voor-tijdens-en-na-woii/
-https://de.wikipedia.org/wiki/Joseph_M%C3%BCller_(Priester)

Enne Koops (1978-2023) was historicus en docent geschiedenis en maatschappijleer aan het Rietschans College in Ermelo. Zijn interesse ging uit naar onderwerpen als religie- en cultuurgeschiedenis, oorlogen, migratie, en de geschiedenis van Noord-Amerika, Nederland en Duitsland. Publiceerde vele artikelen op Historiek. Zie ook: In memoriam

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 50.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
×