Oidipus en de sfinx - Gustave Moreau, 1864 (detail)
Goed leesbare overzichtswerken die de Grieks-Romeinse geschiedenis verbinden met de actualiteit zijn zeldzaam. Daarom is Klassiek. Geschiedenis van de Grieks-Romeinse wereld (Ambo) een welkom boek. De auteur is Anton van Hooff, emeritus hoofddocent klassieke geschiedenis aan de Universiteit Nijmegen. Van Hooff concentreert zich vooral op de culturele aspecten van de Klassieke Oudheid, ingekaderd in een politieke context.
Het boek begint met een beschouwing over de mythologische werken van Homerus’ (Odyssee) en Hesiodos (Theogonia), waarin zij het leven en ontstaan van de aarde De listen van Odysseus komen aan bod, maar ook twintigste-eeuwse opgravingen van oud-Griekse geschriften.
Aandacht is er voor de Griekse polis Athene als bakermat van de democratie, en voor de polis Sparta. Van Hooff gaat verder in op de antropomorfe Griekse godenwereld en het gedachtegoed van filosofen als Aristoteles en Plato. Diverse soorten Griekse kunstuitingen passeren de revue, zoals de tragedies (Sofokles), komedies (Menander) en fabels (Aisopos), klassiek aardewerk (zwart- en roodfigurige keramiek) en, in bredere zin, het hellenisme als Griekse wereldcultuur.
Vanaf hoofdstuk vier komt inhoudelijk ook de Romeinse geschiedenis aan bod. In 146 voor Christus was Griekenland in handen gevallen van het Romeinse Rijk en verschoof het machtscentrum definitief van Griekenland naar Rome.
Klassiek. Een geschiedenis van de Grieks-Romeinse wereldIn Monty Python’s parodie op Jezus’ leven ‘Life of Brian’ (1979) stelt de leider van de Joodse bevrijdingsorganisatie de retorische vraag wat ze eigenlijk aan de Romeinen te danken hebben. Onvoorzien komen de aanwezigen aanzetten met ontegenzeggelijke prestaties van Rome. De leider maakt een einde aan het debat: ‘All right… all right… apart from the better sanitation and medicine and education and irrigation and public health and freshwater system and baths and public order… what have the Romans done for us?’ (328)
Ten slotte: het boek is mooi geïllustreerd en bevat een gecombineerd naam- en zaakregister.
Enne Koops (1978-2023) was historicus en docent geschiedenis en maatschappijleer aan het Rietschans College in Ermelo. Zijn interesse ging uit naar onderwerpen als religie- en cultuurgeschiedenis, oorlogen, migratie, en de geschiedenis van Noord-Amerika, Nederland en Duitsland. Publiceerde vele artikelen op Historiek. Zie ook: In memoriam
Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen gratis toegankelijk maken. Meer informatie