Afonso de Albuquerque – Onderkoning van India

Afonso de Albuquerque (1453-1515) was een Portugese admiraal en koloniale bestuurder die in de zestiende eeuw een sleutelrol speelde in de vestiging van het Portugese imperium in de Indische Oceaan door strategische havens en handelsroutes te veroveren. Tweede onderkoning van Portugees Indië. Wordt ook wel Afonso de Grote genoemd.

Afonso de Albuquerque werd in 1453 geboren in Alhandra, een plaats in het Portugese district Lissabon. Omdat zijn vader Gonçalo een positie had aan het hof van Alfons V van Portugal groeide Afonse aan dit hof op. Hij onderscheidde zich in het leger. In 1471 vocht hij in Noord-Afrika en in 1476 tegen Castilië.

In 1503 werd hij voor het eerst naar Indië gestuurd. Zijn opdracht was de Portugese betrekkingen met de Indiase stad Cochin (nu Kochi) te verbeteren. Albuquerque wist de koning van Cochin te bereiken en kreeg van hem toestemming een fort te bouwen. Een jaar later keerde hij terug naar Portugal. De tweede reis naar Indië maakte Albuquerque in 1506. Ditmaal was hij eskadercommandant in de vloot van Tristão da Cunha. Deze expeditie had de opdracht de Portugese macht in Afrika en Azië te consolideren. Nadat deze missie voltooid was keerde Tristão da Cunha terug naar Portugal. Albuquerque bleef in Indië en kreeg het bevel over de vloot. De Portugees bleef in Indië omdat hij de geheime opdracht had gekregen de onderkoning van India, Francisco de Almeida, op te volgen.

Afonso de Albuquerque volgde Almeida in 1509 inderdaad op als onderkoning. In die hoedanigheid begon hij aan de definitieve uitbouw van het Portugese imperium. Na een mislukte aanval op Calicut in januari 1510 wist hij Goa te veroveren. Deze stad maakte hij de hoofdstad van het Portugese rijk in Indië. In 1511 veroverde hij Malakka en Ceylon (Sri-Lanka). Hierna probeerde hij enkele steunpunten te creeëren aan de Malaberkust. Hij slaagde hier niet in omdat de vloot schipbreuk leed en keerde in 1512 terug naar Goa. Daar was inmiddels een opstand uitgebroken uit ontevredenheid over het beleid van onderkoning Albuquerque.

Nieuwe expeditie

Ondans deze moeilijkheden begon hij aan een nieuwe expeditie. Ditmaal reisde hij naar de Rode Zee waar hij Aden (tegenwoordig een stad in Jemen) probeerde te veroveren. Dit lukte niet. Vanwege een gebrek aan drinkwater en een ongunstige wind zag hij zich genoodzaakt rechtsomkeer te maken. In 1515 reisde hij opnieuw naar Straat van Hormuz. Ditmaal met als doel Hormuz te veroveren. Hierin slaagde hij.

Op de terugweg naar Goa kreeg hij gezondheidsproblemen. Ook bereikte hem het bericht dat de koning Lopo Soares had aangesteld als zijn opvolger en wilde dat Albuquerque terug zou keren naar Portugal. Albuquerque overleed voordat hij in Goa aankwam. In 1566 werd zijn lichaam naar Portugal overgebracht.