Alexandrine Tinne – De ‘vrouwelijke Lawrence of Arabia’

De Nederlandse ontdekkingsreiziger Alexandrine Tinne (1835-1869) onderzocht in de negentiende eeuw delen van Noord-Afrika.

Alexandrine Tinne wordt op 2 augustus 1835 geboren in Den Haag en groeit op in een goed milieu. Haar vader, rijk geworden in de handel in koffie en suiker, overlijdt in 1844 en laat zijn weduwe en dochter een fortuin na.

Alexandrine reist veel. Na een reis door Europa en het Midden-Oosten besluit ze zich in Caïro te vestigen om van daaruit Noord-Afrika te onderzoeken. Eerst reist ze naar Sudan en en bereikt ze Khartoum, waar ze volgens sommige berichten honderd slaven vrijkoopt. Samen met haar moeder en twee Duitse wetenschappers, Theodor von Heuglin en Hermann Steudner, trekt ze vervolgens door het niet eerder verkende gebied van de Bahr-el-Ghasal in het zuidwesten van Sudan. Onderweg overlijdt haar moeder en ook de wetenschapper Hermann Steudner. Tijdens de reis verzamelt Alexandrine Tinne veel informatie over de gebieden die ze tegenkomt en tekent ze onder meer tot dan toe onbekende plantensoorten. Deze aantekeningen worden later samengevat in de Plantae Tinneanae.

Op de terugreis naar Caïro reist Tinne onder meer door de Sahara. Aangekomen in Caïro besluit Tinne de Arabische geschiedenis en de koran te bestuderen. Vervolgens neemt ze de zeden en gebruiken van de moslims over. Hierdoor wordt Tinne soms ook wel de ‘vrouwelijke Lawrence of Arabia’ genoemd.

Het einde van Alexandrine Tinne

Tinne is het reizen nog niet moe. Na een lange reis door het Middellandse-Zeegebied gaat ze aan land in Tripoli. Met een grote karavaan reist ze naar het Tsjaadmeer. Vlakbij Buirgiz, een dorp in het huidige Libië, door een groep Toearegs en Arabieren aangevallen. Tinne heeft juist voorgenomen contact te leggen met dit nomandenvolk uit de Sahara. Dit contact liep echter heel anders dan gedacht. Tinne werd op 2 augustus 1869 door de groep Toearegs en Arabieren vermoord. Haar graf is nooit gevonden.

Alexandrine Tinne was een liefhebber van de fotografie. Tijdens veel van haar reizen fotografeerde ze waardoor ze wordt gezien als een van de grootste Nederlandse fotopioniers.

Boek: Een Haagsche dame in de Sahara