De Joods-Franse officier Alfred Dreyfus werd vooral bekend door de affaire waarin hij centraal stond: de Dreyfus-affaire.
In Parijs volgt Alfred Dreyfus een opleiding aan de École Polytechnique (polytechnische school). Hij volgt er onder meer een militaire opleiding. Aangenomen wordt dat hij ervoor koos om het leger in te gaan nadat hij Pruisische troepen in 1871 zijn geboortedorp had zien innemen. Van 1880 tot 1882 bezoekt Dreyfus de artillerieschool in Fontainebleau (stad in het departement Seine-et-Marne). In 1889 wordt hij adjudant en vervolgens wordt hij gepromoveerd tot kapitein.
Alfred Dreyfus trouwt op 18 april 1891 met Lucie Hadamard. Uit dit huwelijk worden twee kinderen geboren, Pierre en Jeanne. Kort na de huwelijksvoltrekking vertrekt Dreyfus naar de Ecole Superieure de Guerre (militaire school voor kandidaat-officieren). Twee jaar later (1893) studeert hij hier af en wordt hij toegelaten tot het Franse leger.
Spionage
In 1894 komt de Franse inlichtingendienst erachter dat er geheime Franse informatie bij de Duitsers is beland en dat er zich een spion moet bevinden binnen het leger. De verdenking valt al snel op Dreyfus, vermoedelijk omdat hij van Joodse afkomst is. In die periode hebben veel Fransen het niet erg op met Joden. Alfred Dreyfus wordt op 15 oktober 1894 gearresteerd op beschuldiging van hoogverraad en op 22 december verklaart de krijgsraad hem schuldig. Dreyfus wordt veroordeeld tot levenslange deportatie naar Duivelseiland, een eiland voor de kust van Frans Guyana. Dreyfus zelf blijft echter ontkennen schuldig te zijn.
Dreyfus blijkt op basis van vervalste documenten te zijn veroordeeld. In werkelijkheid heeft de majoor Ferdinand Walsin Esterhazy documenten doorgespeeld aan de Duitsers. Als het nieuwe hoofd van de Franse inlichtendienst, Georges Picquart, ontdekt dat deze Esterhazy de werkelijke dader is geeft hij dit door aan zijn superieuren. Zijn boodschap is echter niet welkom bij de militaire top. Ze willen voorkomen dat de zaak heropend wordt. Picquart wordt daarop op reis gestuurd naar Tunesië en later zelfs ontslagen en gevangen genomen.
J’Accuse…!
Steeds meer mensen raken er echter van overtuigd dat Dreyfus inderdaad onschuldig is veroordeeld. Als Dreyfus’ oude chef bekent dat hij tijdens het proces heeft gelogen en bovendien zegt dat er bewijsmateriaal is vervalst om tot een veroordeling te komen, komt de zaak in een stroomversnelling. De zaak groeit uit tot een nationale controverse. Royalisten, nationalisten de rooms-katholieke Kerk en het leger bestrijden Dreyfus terwijl republikeinen en socialisten hem juist steunen. De zaak tegen Dreyfus wordt in 1899 heropend. Het vonnis van de krijgsraad is tien jaar hechtenis. De regering verleent hem echter direct gratie. Enkele jaren later, 1903, eist Jean Jaurès (leider van de Franse socialisten) een nieuw onderzoek. Na dit onderzoek wordt het eerdere vonnis tegen Dreyfus vernietigd door het Hof van Cassatie en wordt hij volledig gerehabiliteerd. Dreyfus keert hierna terug in het leger als majoor. Georges Picquart maakt eveneens zijn rentree in het leger. Hij wordt bevordert tot brigade-generaal.
Dreyfus’ verblijf op Duivelseiland heeft er dusdanig ingehakt dat hij problemen heeft met zijn gezondheid. Hij gaat daarom in oktober 1907 vervroegd met pensioen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog meldt hij zich echter als vrijwilliger weer aan bij het leger en leidt hij verschillende commando’s in de regio Parijs.
Alfred Dreyfus overlijdt in 1935 op 75-jarige leeftijd.
Zionisme
De Dreyfus-affaire heeft volgens veel historici bijgedragen aan de oprichting van de zionistische beweging. Grondlegger van deze stroming, de Joods-Oostenrijkse journalist en publicist Theodor Herzl, was destijds voor de Oostenrijkse krant Neue Freie Presse in Frankrijk aanwezig om verslag te doen van de geruchtmakende Dreyfus-affaire en was diep onder de indruk van het in zijn ogen antisemitisme Frankrijk.
