Eén van de meest tot de verbeelding sprekende personages uit het Genua van de zestiende eeuw is ongetwijfeld Andrea Doria. Hij ging de geschiedenis in als de vlootadmiraal van Karel V en werd door de Genuesen beschouwd als de “Vader des vaderlands”. Het verhaal:
Jeugd en vroege carrière
In Franse dienst
In de zestiende eeuw werd Italië het toneel van een reeks bloedige oorlogen waarbij Frankrijk zijn invloed in het Middellandse Zeegebied probeerde te vergroten. Hoewel Doria het niet zo begrepen had op de Franse inmenging in de regio, sloot hij zich aan bij het kamp van de Franse koning François I, die hem tot “Capitaine-général” van de Franse vloot benoemde. Een goede beslissing zoals later bleek want in 1524 wist Doria Marseille te ontzetten door een belegering van keizer Karels vloot te doorbreken.
“Il Padre della Patria”
De samenwerking met de Franse vorst liep echter spaak toen deze begon na te laten Doria’s gage uit te betalen. In 1528 hield Doria het voor bekeken en trad in dienst bij keizer Karel. Gesteund door zijn nieuwe broodheer trok Doria naar Genua en verjoeg er het Franse garnizoen. Hij werd er door de Genuesen onthaald als een held en geëerd met de titel “Il Padre della Patria” hetgeen zoveel betekent als de “Vader des vaderlands”. Zelf weigerde hij het Dogeschap over de republiek en verkoos zich verder toe te leggen op zijn militaire carrière als vlootadmiraal van Karel V.
De Slag om Tunis
In de daaropvolgende jaren slaagde Doria erin als keizerlijk admiraal de expansiedrang van het Ottomaanse Rijk binnen de perken te houden. Zo wist hij onder meer de steden Koroni en Patras op het Peloponese schiereiland te heroveren op de Turken. De Ottomaanse sultan Süleyman I (1494-1566) zag in de aanwezigheid van Doria’s aanvalsvloot een bedreiging en deed als tegenreactie een beroep op Khair ad-Din (ca. 1475-1546), een notoire kaperkapitein die hij het commando gaf over de Turkse oorlogsvloot. In augustus 1534 wist Khair ad-Din het strategisch gelegen Tunis in te nemen en er de rechtmatige vorst Muley Hassan van de troon te stoten. Deze vluchtte naar het Hof van keizer Karel in Brussel en vroeg er diens hulp bij het heroveren van zijn sultanaat. Karel V had hier wel oren na en rustte samen met Doria een indrukwekkende armada uit. Een tweehonderdvijftig schepen met aan boord om en bij de dertigduizend soldaten zeilden eind mei 1535 richting Tunis. Keizer Karel, die zelf de leiding had genomen van de expeditie, vernietigde de Ottomaanse vloot en landde met zijn legermacht nabij de vestingstad “La Goleta” op enkele kilometer afstand van Tunis. Na de val van Goleta trok Karel V met aan zijn zijde Doria op 21 juli 1535 triomfantelijk Tunis binnen.
Slag bij Preveza
In september 1538 vond nabij Preveza, ter hoogte van de baai van Ambracia in de Ionische Zee, opnieuw een treffen plaats tussen de Ottomaanse vloot aangevoerd door Khair ad-Din en een christelijke armada onder leiding van Doria. Hoewel deze laatste over een numeriek groter aantal galeien en galjoenen beschikte draaide de zeeslag uit op een verpletterende nederlaag voor de Genuese admiraal. De overwinning van Khair ad-Din mondde uit in een jarenlange Ottomaanse dominantie over het oostelijk Middellandse Zeegebied waaraan pas in 1571 met de Slag bij Lepanto een einde kwam.
Einde loopbaan
Toen de achttiende september 1544 in het Franse Crépy een vredesbestand werd getekend tussen de Franse vorst François I en Karel V leek het erop dat hiermee een einde was gekomen aan Doria’s militaire carrière. Tot op hoge leeftijd bleef hij echter de Barbarijse zeerovers bestrijden maar keerde in 1555 definitief de zee de rug toe. Hij vestigde zich in zijn geboortestad en overleed op 25 november 1560.
Inspiratiebron voor kunstschilders
Voor menig schilder was een portret dat Andrea Doria uitbeeldde het gedroomde uithangbord om hun talent aan potentiële kopers te tonen. Zo portretteerde omstreeks 1525 de Venetiaanse kunstschilder Sebastiano Del Piombo (1485-1547) op meesterlijke wijze de gelaatstrekken van Doria. Het doek is sinds enkele jaren te bezichtigen in de “Galleria Doria Pamphili” in Rome”. Een ander bekend schilderij dat de Genuese admiraal voorstelt is dat van de Florentijnse meester Agnolo Bronzino (1503-1572) en is tentoongesteld in de “Pinacoteca di Brera” in Milaan.
Ook interessant: Karel V (1500-1558) – Heer der Nederlanden en Habsburgse keizer
…of: Slag bij Lepanto (1571) – Strijd om het oostelijke Middellandse Zeegebied
Boek: Andrea Doria
