Archeologisch onderzoeksbureau Archeodienst uit Zevenaar dreigt archeologische vondsten te gaan verkopen. Het bureau doet dit omdat het nog veel openstaande rekeningen heeft van bouwbedrijven die wel verplicht archeologisch onderzoek laten verrichten, maar er vervolgens niet voor willen betalen.
Volgens Archeodienst is het een bekend probleem in de sector. Wanneer commerciële organisaties op een bepaalde locatie willen bouwen, is men verplicht eerst archeologisch onderzoek te laten verrichten. Pas als dit archeologische veldwerk is afgerond, wordt toestemming verleend om ook te gaan bouwen. Het archeologisch onderzoek is dan echter nog niet klaar. Archeodienst:
“De uitwerking vormt de tweede helft van het onderzoek. Zonder uitwerking is het veldwerk voor niets geweest. Omdat de opdrachtgever lang niet altijd geïnteresseerd is in het eindproduct zelf, neemt hij het soms niet zo nauw met het betalen van het onderzoek.”
Archeodienst stelt dat gemeenten in deze gevallen contact op moeten nemen met de opdrachtgevers, maar dat maar zelden doen.
Financiële schade
Twee jaar na aanvang van het onderzoek moeten de archeologische bureaus de gevonden objecten overdragen aan het overheidsdepot. In sommige gevallen is dan echter nog niet (volledig) voor het onderzoek betaald door de opdrachtgevers.
“Hierdoor lijden de archeologische bedrijven miljoenen euro’s schade. In de praktijk betekent dit meestal dat archeologisch onderzoek niet afgerond wordt, waardoor er veel cultureel erfgoed verloren gaat. Er heerst al jarenlang een impasse waarin niemand de verantwoordelijkheid wil nemen voor ons erfgoed, terwijl de vondsten weg liggen te rotten in de magazijnen van de opgravingsbedrijven.”
Welk percentage van de opdrachtgevers niet voldoet aan de betalingsverplichting, vermeldt het bedrijf niet.
Door te dreigen met de verkoop van objecten, zegt Archeodienst een discussie los te willen maken zodat een oplossing gevonden wordt voor de problemen. Of het überhaupt tot een verkoop komt is maar zeer de vraag. Officieel zijn de vondsten namelijk geen eigendom van de bureaus. Deze hebben de objecten slechts in bewaring in verband met het onderzoek.
Bij Archeodienst vindt men dat de overheid aan zet is. Die zou opdrachtgevers onder druk moeten zetten om alsnog te betalen.
“En als uiteindelijk toch niet betaald wordt, dan zou de overheid als hoeder van het maatschappelijke belang deze kosten op zich moeten nemen en niet de toevallige archeologische uitvoerder, die slachtoffer van de situatie is geworden.”
Opgravingsvergunning
Getuige reacties op het persbericht van de dienst is er vrij weinig begrip voor de actie van het onderzoeksbureau. In plaats van een openbare verkoop, moet het bureau naar de rechter stappen als opdrachtgevers hun verplichtingen niet nakomen. Enkele gemeenten en een provincie hebben inmiddels een klacht ingediend bij de Erfgoedinspectie. Deze kan de opgravingsvergunning van Archeodienst eventueel innemen.
Meer archeologie
Overzicht van boeken over Archeologie
