België geeft tand onafhankelijkheidsleider Lumumba terug

De Belgische justitie heeft besloten een tand die van de vermoorde Congolese premier Patrice Lumumba zou zijn geweest, terug te geven aan zijn familie. Dat melden Belgische media.

Patrice Lumumba streed zestig jaar geleden voor de onafhankelijkheid van Congo, toen nog een kolonie van België. Nadat Congo in 1960 een onafhankelijke staat werd en er vrije parlementsverkiezingen waren gehouden, trad Lumumba aan als eerste minister. Het bleef hierna onrustig in de voormalige kolonie en ook België bleef zich met het land bemoeien. Toen de provincies Katanga en Kasai zich afscheidden stuurde België bijvoorbeeld troepen naar de voormalige kolonie om haar landgenoten te beschermen. Lumumba protesteerde fel tegen deze inmenging en wendde zich onder meer voor steun tot de Verenigde Naties en later tot de Sovjet-Unie.

De Verenigde Staten zagen deze bemoeienis van de Sovjets niet zitten en oefenden druk uit op de Congolese president Kasavubu om Lumumba te ontslaan. Ondertussen maakte legerkolonel Joseph Mobutu gebruik van de onrust. Hij pleegde een staatsgreep en liet Lumumba onder huisarrest plaatsen. De verdreven eerste minister wist in november 1960 nog te ontsnappen maar werd door soldaten van Mobutu overmeesterd en uitgeleverd aan Katangese opstandelingen. Samen met twee van zijn politieke medewerkers, de minister van Binnenlandse Zaken Maurice Mpolo en de Senaatsvoorzitter Joseph Okito werd Lumumba vervolgens door een vuurpeloton geëxecuteerd. Hij werd 35 jaar oud.

In 1999 openbaarde Gerard Soete, de voormalige Belgische inspecteur-generaal van de Katangese politie, dat hij destijds opdracht had gekregen de stoffelijke resten van Lumumba op te laten graven. Het lijk zou vervolgens in stukken zijn gezaagd en nadien opgelost in zwavelzuur. Soete beweerde als aandenken nog twee tanden uit het lichaam van Lumumba te hebben getrokken, die hij als souvenir mee naar huis nam. In 2016, toen Soete inmiddels al was overleden, liet de Belgische justitie het huis van zijn dochter doorzoeken. Er werd toen één tand gevonden, die in beslag werd genomen in het kader van een onderzoek naar de moord op Lumumba.

Verzoek

Afgelopen zomer, tijdens de zestigste verjaardag van de Congolese onafhankelijkheid, verzocht de dochter van Patrice Lumumba, Juliana, de Belgische koning per brief om de tand terug te geven. “We willen alleen maar afscheid kunnen nemen”, schreef ze onder meer. Hoewel nooit DNA-onderzoek is uitgevoerd en dus niet onomstotelijk vaststaat dat hij inderdaad van Lumumba is, heeft België nu besloten de tand te gaan overhandigen aan zijn dochter. Volgens Belgische media is nog wel bekeken of er DNA-onderzoek kon worden uitgevoerd, maar besloot een onderzoeksrechter zo’n onderzoek niet te laten plaatsvinden, uit angst dat tijdens dit proces niets van de tand zou overblijven.

Lees ook: De moord op Patrice Lumumba (1925-1961)
…of: De speech die Patrice Lumumba zijn leven kostte

Interview waarin Gerard Soete vertelt over de moord op Lumumba:

Bronnen ▼