Het CIDI (Centrum voor Informatie en Documentatie Israel) vindt dat de gemeente Amsterdam ervoor moet zorgen dat een zaal in de Stopera een andere naam krijgt. De zaal is namelijk vernoemd naar een ambtenaar die tijdens de Tweede Wereldoorlog actief zou hebben meegeholpen bij de deportatie van Joden.
Dit gegeven kwam onlangs naar voren dankzij een proefschrift van politicoloog Stephan Steinmetz over de geschiedenis van de inmiddels verdwenen Amsterdamse woonwijk Asterdorp. Tijdens de oorlog werd deze wijk als getto gebruikt.
In het proefschrift, waarvan recent een handelseditie verscheen, wordt ook geschreven over ambtenaar Piet Mijksenaar. Die zou de bezetter actief hebben geholpen en ervoor hebben gezorgd dat deportaties sneller en efficiënter verliepen. Na de oorlog werd in de Stopera – waar stadhuis en opera gevestigd zijn – een zaal naar de ambtenaar vernoemd: de Mijksenaarzaal. Het CIDI wil nu dat die naam veranderd wordt:
“We roepen de burgemeester en het college op zo spoedig mogelijk de naam van de Mijksenaarzaal te verwijderen en Amsterdam te verlossen van deze beschamende vlek op het toch al niet zo schone blazoen. Juist nu het moeilijker wordt de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog over te brengen, moet deze misstand worden rechtgezet.”
Piet Mijksenaar werd na de oorlog nog geëerd omdat hij twee Joden uit de Hollandsche Schouwburg had gered. Tijdens de oorlog was hij als chef van het Bureau Inkwartiering echter ook verantwoordelijk voor de gedwongen verhuizing van Joden naar getto’s. In een artikel in Het Parool zegt Steinmetz dat de ambtenaar meer deed dan alleen zijn werk.
“Hij zette zijn slimheid in en maakte een plan om de verhuizing van de Joden naar getto’s en daarmee de Jodenvervolging te versnellen.”
In veel gevallen verliep de ontruiming van Joodse huizen bijvoorbeeld traag doordat een voor verhuizers ontwikkeld declaratiesysteem behoorlijk complex was. Mijksenaar bood namens de gemeente daarom een garantiestelling aan. Ook bedacht hij dat de zaak versneld kon worden als de roofbank verhuisnota’s met voorrang afhandelde.
Uit het proefschrift bleek eerder dat de huren van Joden die gedwongen moesten verhuizen naar het getto werden verhoogd.
De gemeente Amsterdam heeft nog niet gereageerd. Men wil het proefschrift eerst nader bestuderen.
Het proefschrift: Asterdorp – Een Amsterdamse geschiedenis van verheffing en vernedering