Meimaand, kersenmaand. Le temps des cerisesย is een overbekend Frans chanson. De Kersentijd wordt als het strijdlied van de Parijse Commune (1871) gezien. Maar het lied werd een paar jaar voordien gecreรซerd en is nog altijd een meezinger.
“Mais il est bien court le temps des cerises,
Oรน l’on s’en va deux cueillir en rรชvant
Des pendants d’oreilles,
Cerises d’amour aux robes pareilles
Tombant sous la feuille en gouttes de sang.”(Maar hij is erg kort, de kersentijd. Dan gingen we al dromend โoorbellenโ plukken. Liefdeskersen die neerdwarrelen als bloeddruppels)
Clement vond zijn inspiratie voor bloemsens en kersen, op de vlucht naar Belgiรซ. Onderweg hield hij halt bij een estaminet omringd door kerselaren. Le temps des cerises was voor โt eerst te horen in le Casino in Brussel. Pas in 1882 droeg hij het lied op aan Louise, een ambulancierster die de gewonden tijdens de Semaine Sanglante (de Bloederige (eind)week 21 -28 mei 1871) van de Parijse volksopstand bijstond.
In haar Mรฉmoires La Commune, Histoire et souvenirs (1898), herinnert de anarchistische onderwijzeres en communarde Louise Michel aan dit verzet en geeft meteen mee dat zij niet de geรซerde verzetsstrijdster was:
Musique de la Commune de Paris: Le temps des cerises
De โzachte dromerโ, zoals vrienden Clรฉment noemden, had zelf โ als lid van de Raad van de Commune โ heldhaftig de laatste barricades van de Bloedige week mee gemaakt. Op 28 mei, de laatste dag, stond hij nog op een barricade in het 11e arrondissement. Hij schreef daarover het lied La semaine sanglante, een aanklacht tegen de gewelddadige repressie. Voor zijn betrokkenheid bij de Parijse Volksopstand werd Clรฉment ter dood veroordeeld maar hij wist te ontkomen en vond een vluchtheuvel bij zijn vrienden in Brussel en vandaar trok hij naar Londen. In het geheim โ met een doodsvonnis op zijn hoofd โ keerde hij terug naar Parijs om er in alle anonimiteit te leven. Tot de amnestie werd afgekondigd.
In Brussel had Clement โdemocratischeโ vrienden. In 1866 had hij overigens het gedicht Fleurs dโรฉtรฉ (Zomerbloemen) in Le Grelot gepubliceerd. Die Brusselse spotkrant, waarvan fotograaf-zwanzer Louis Ghรฉmar eigenaar zou zijn geweest, was een heftige stokebrand tegen de zelfverklaarde keizer Napoleon III. De karikaturen zijn sprekend. Die Napolรฉon le petit die eveneens de kritiek van Clรฉment niet verteerde en hem โ voordien al โ bedankte met gevangenisstraf.
Jean Baptiste Clรฉment bleef tot het einde militant van de Parti ouvrier socialiste rรฉvolutionnaire (POSR), de socialistische revolutionaire arbeiderspartij. Le Temps des Cerises wordt wereldwijd nog altijd gezongen omdat โ zoals Juliette Grรฉco zei โ het een revolutionair lied รฉn een liefdeslied is.
~ Eliane van den ende
Historicus en cultuurjournalist
Enkele uitvoeringen van Le Temps des CerisesLe Temps des Cerises:
Yves Montand (1974)
Juliette Grรฉco (1986)
Dave en Nana Mouskouri
Les Pรฉtroleuses en de Commune van Parijs van 1871
-Serge Dillaz, ยซ La Commune ยป, dans La chanson franรงaise de contestation : Des barricades de la Commune ร celles de mai 1968, Paris, Seghers, 1973,