De uitdrukking ‘de vis wordt duur betaald’ is afkomstig uit het toneelstuk Op hoop van zegen van Herman Heijermans. De zin wordt hierin uitgesproken door twee vissersvrouwen, Truus en Kniertje. De twee bedoelen niet dat de vis veel geld kost, maar doelen op de mensenlevens die de visvangst kost.
In het toneelstuk beschrijft vissersvrouw Truus triest wat er gebeurt met opvarenden die tijdens een tocht overlijden.
“Dat ze wat je lief heb gehad op ’n plank sjorre – met ’n stuk zeildoek ‘r om – en ’n steen ‘r in – driemaal om de grote mast – en dan één – twee – drie – in godsnaam… De vis wordt dúur betaald…”
De beroemde zin wordt in het toneelstuk nog enkele keren herhaald, onder meer door Kniertje, die stilstaat bij alle naasten die ze aan de zee verloor:
“Je kan ’t je eerst niet voorstelle – maar na zoveel jare weet je d’r gezichte niegoed meer – en daar dánk je God voor. Want hoe erreg zou ’t niet zijn as je de herinnering hield. Nou heb ‘k óok me vertelsel gedaan – elleke zeemansvrouw het zo ies in d’r femilie – ’t is geen nieuwigheid – Truus het gelijk: de vis wordt duur betaald…”
Verfilmingen
Heijermans’ toneelstuk is verschillende keren verfilmd. Onder meer in 1918 met Esther de Boer-van Rijk in de rol van Kniertje en in 1924, toen kroop Adele Sandrock in de huid van de ongelukkige vissersvrouw. De meest recente en bekende verfilming dateert uit 1986, met Kitty Courbois in de hoofdrol. In 2008 werd nog een musicalversie op de planken gebracht.
Ook interessant: Gezegdes en uitdrukkingen uit de scheepvaart
Handig: Lijst met uitdrukkingen en gezegden
DVD: Op Hoop Van Zegen
Bronnen â–¼
