De Deense koningen hielden van ongeveer 1400 tot 1857 een administratie bij van alle schepen die door de Sont voeren en tol betaalden. De Sont, de zeestraat tussen de Oostzee en de Noordzee, werd druk bevaren. De registers van de tolheffing zijn bewaard vanaf 1497. Van elke doorvaart werd de naam van de schipper, zijn
woonplaats, de haven van vertrek, de samenstelling van de lading en vanaf de jaren 1660 ook de bestemming van het schip genoteerd.
De Sonttolregisters – meer dan 700 dikke, handgeschreven, in leer gebonden delen – worden bewaard door het Rijksarchief in Kopenhagen. Dankzij Sonttolregisters online worden de gegevens voor iedereen toegankelijk en kunnen ze onder meer gebruikt worden voor wetenschappelijk of particulier onderzoek.
De helft van schepen die door de Sont voeren kwam uit Nederland. In de zeventiende eeuw domineerden Hollandse schepen deze vaart. In de loop van de achttiende eeuw namen schepen uit Friesland die rol over. De tolboeken bevatten gegevens over 1,8 miljoen doorvaarten en vormen daarmee een belangrijke bron voor de economische en maritieme geschiedenis van Nederland en de rest van Europa.
Sonttolregisters online is een project van de Rijksuniversiteit Groningen en Tresoar, het Fries Historisch en Letterkundig Centrum te Leeuwarden, in samenwerking met het Rijksarchief te Kopenhagen.
