Douglas MacArthur – Amerikaans generaal

Douglas MacArthur (1880-1964) was een beroemd generaal uit het leger van de Verenigde Staten die een rol speelde in de Eerste Wereldoorlog, Tweede Wereldoorlog en de Koreaanse Oorlog (1950-1953).

Een beroemde uitspraak van de Amerikaan is:

Old soldiers never die, they just fade away.

MacArthur sprak deze woorden in het Amerikaans Congres tijdens zijn afscheid als generaal. MacArthur werd geboren in Little Rock (Arkansas). Zijn vader was luitenant in het leger en zijn opa was zowel jurist als politicus.

Toen MacArthur achttien was vertrok hij naar de United States Military Academy. Zijn moeder ging met hem mee en huurde een appartement dat uitzicht had op de school. MacArthur studeerde in 1903 af en werd toen tweede luitenant in het United States Army Corps of Engineers. Zijn eerste uitzending was naar de Filipijnen.

Gedurende de Eerste Wereldoorlog was Douglas MacArthur in Frankrijk chief of staff bij de 42nd Division. Na gepromoveerd te zijn tot Brigadier Generaal kreeg hij de leiding over de 84th Infantry Brigade. Tijdens de Eerste Wereldoorlog ontving MacArthur verschillende onderscheidingen waaronder twee Purple Hearts.

Douglas MacArthur als Shogun van Japan

Met name zijn rol na de Tweede Wereldoorlog was opvallend. Kort na de Japanse nederlaag liet generaal MacArthur, opperbevelhebber van de bezettingsmacht, zich fotograferen met de Japanse keizer Hirohito. De Amerikaan was veel langer dan Hirohito waardoor de keizer er wat nietig uitzag. De foto schokte de Japanners, maar desondanks moesten alle kranten de foto verplicht afdrukken, om de inwoners goed duidelijk te maken dat de grote Japanse keizer nu zijn ondergeschikte was.

MacArthur wilde overigens dat Hirohito aanbleef als keizer en niet voor een rechtbank verantwoording zou moeten afleggen voor zijn daden. Volgens de Amerikaanse generaal zou dat het land namelijk destabiliseren en voer voor de communisten in China en Rusland maken. Verschillende Japanse legerleiders moesten na de oorlog wel voor het gerecht verschijnen en werden veroordeeld tot lange gevangenisstraffen en soms zelfs tot de doodstraf. Hirohito bleef dit lot dus bespaard.

Nu de oorlog voorbij was moest MacArthur het land er economisch weer bovenop proberen te krijgen. Dit was een monsterklus. Veel steden hadden zwaar geleden onder de oorlogshandelingen. In totaal waren in Japan aan het einde van de oorlog zo’n negen miljoen mensen dakloos en vrijwel ieder gezin had slachtoffers te betreuren. MacArthur kreeg ook de opdracht een nieuw bestuur op te bouwen. Tegelijkertijd stond één ding als een paal boven water: Japan mocht nooit meer een bedreiging voor de vrede worden. Militaire invloeden in de Japanse samenleving moesten daarom worden uitgebannen en het land moest ontwapend worden. De Amerikaanse generaal had enorme bevoegdheden. De Japanse keizer mocht dan wel aanblijven en er was een Japanse regering: uiteindelijk kon MacArthur altijd ingrijpen als hij dat nodig vond. Dit laatste had de Amerikaanse regering de generaal in een schrijven zeer duidelijk gemaakt:

“De bevoegdheden van de keizer en de Japanse regering de staat te besturen zijn ondergeschikt aan u als opperbevelhebber voor de geallieerde mogendheden. Gij zult uw gezag uitoefenen op de wijze als u goeddunkt voor de uitvoering van uw missie. Onze betrekkingen met Japan berusten niet op een overeenkomst, doch op onvoorwaardelijke overgave. Daar uw gezag absoluut is, behoeft gij aan de Japanners geen rekenschap af te leggen over de omvang daarvan. Het bestuur van Japan zal door de Japanse regering worden gevoerd in zoverre als een dergelijke regeling bevredigend werkt. Dit doet niets af aan uw recht zo nodig rechtstreeks op te treden.”

MacArthur had kortom de bevoegdheden van een soort militair dictator. Hij werd niet beperkt door de macht van de keizer en de regering, maar had de beschikking over beide. De Amerikaan resideerde hoofdzakelijk in Tokyo. Het bestuur van het overwonnen Japan was een zuiver Amerikaanse aangelegenheid. Omdat wel duidelijk was dat andere geallieerde machten ook een rol zouden willen in de bezettingspolitiek, stelden de Verenigde Staten in augustus 1945 voor om een adviescommissie samen te stellen, de Far Eastern Advisory Commission.

De Sovjet-Unie ging aanvankelijk akkoord, maar liet later weten geen genoegen te nemen met het geven van advies alleen. Het wilde ook een vinger in de pap, net zoals het dat in Duitsland had. De Amerikaanse president Harry Truman ging hier echter niet mee akkoord, waarop de Sovjets besloten hun vertegenwoordiger in Tokyo, generaal Kuzma Derewjanko, terug te roepen. Enige tijd hierna werd een compromis bereikt. Naast de adviescommissie werd de Allied Council for Japan opgericht, waarin naast de VS en Sovjet-Unie ook China zitting nam, evenals één vertegenwoordiger voor de landen Engeland, Australië, Nieuw-Zeeland en India. In de praktijk bleef de bezetting van Japan hoofdzakelijk echter een Amerikaanse aangelegenheid. En MacArthur bleef veruit de machtigste man. Het was soms zelfs voor Washington lastig om grip te krijgen op de nieuwe ‘shogun’, die handig gebruikmaakte van zijn dubbelfunctie (generaal en geallieerd opperbevelhebber) en bezoeken aan het Amerika tot een minimum beperkte. De generaal bleef liever in Tokyo en sloeg zelfs tot tweemaal toe een officiële uitnodiging voor een overwinningsparade in de Verenigde Staten af.

Demilitarisering en democratisering

MacArthur maakte snel werk van de demilitarisering van Japan. De voormalige Japanse departementen van Oorlog en Marine werden omgevormd tot één departement van demobilisatie. Al in december 1945 was de demilitarisering volgens MacArthur voltooid. Hierna richtte de opperbevelhebber zich op het democratiseren van het land. Hiervoor werd eerst een grote zuivering doorgevoerd. Daarnaast werd onder meer gewerkt aan een nieuwe grondwet, hervorming van het onderwijs en de organisatie van verkiezingen. Het shintoïsme werd als staatsgodsdienst afgeschaft omdat het de Japanners voorstelde als een superieur volk en de Japanse keizer boven alle andere wereldleiders stelde.

Aan de Amerikaanse bezetting van Japan kwam in 1952 een einde. Het land had toen een nieuwe grondwet en de keizer had nog slechts een ceremoniële rol.

Koreaanse oorlog

Toen het communistische Noord-Korea in 1950 Zuid-Korea aanviel, kreeg Amerika in de persoon van generaal Douglas MacArthur het bevel over een militaire hulpactie van de Verenigde Naties. De campagne verliep aanvankelijk goed. De Noord-Koreanen werden teruggedrongen, maar kregen toen hulp van China waardoor de geallieerde troepen werden teruggedrongen. MacDouglas vroeg president Harry Truman een atoombom op China te gooiden, maar deze weigerde dit omdat hij een nucleaire oorlog vreesde. Het meningsverschil werd MacDouglas uiteindelijk fataal. Truman ontsloeg hem.

MacArthur trouwde twee keer. In 1922 met Henrieta Louise Cromwell Brookson. Zeven jaar hierna vroeg deze vrouw een scheiding aan omdat haar man haar in haar ogen te weinig bijstond. MacArthur hertrouwde in 1937 met Jean Marie Faircloth. Dit huwelijk hield wel stand. Tot aan zijn dood bleven de twee samen. Douglas MacArthur overleed in 1964 na problemen met zijn lever en nieren in een legerziekenhuis in Washington.

Bronnen ▼