“Fahren fahren fahren, auf der autobahn”. De band Kraftwerk werd in de zeventiger jaren van de vorige eeuw beroemd met dit nummer. De band kwam niet voor niets uit Duitsland.
In dat land werd in de periode tussen 1933 en 1941 de hand gelegd aan het eerste moderne wegennet ter wereld. De werkzaamheden gingen op 23 september 1933 van start. Rijkskanselier Adolf Hitler steekt dan bij Frankfurt de eerste spade in de grond.
Het is de eerste stap naar een wegennet van maar liefst 70.000 kilometer. Om het grootse project te verwezenlijken was uiteraard veel mankracht nodig. Die was aanwezig. Duitsland bevond zich in grote problemen, zeker als na de Beurskrach op Wallstreet Amerika geen leningen meer aan het land verstrekt. Hitler kondigt de komst van het grote wegennet aan tijdens de Berlijnse Autoshow in 1933. De Duitse führer was overigens niet degene die de Autobahn uitvond. Al in 1921 was er in Berlijn een aangelegd.
Hitler geeft velen een baan door hen in te zetten bij de aanleg van het wegennet. Op de eerste dag worden 720 werklozen na een ceremonie ‘ontslagen’ bij het arbeidsbureau. Hierna krijgt iedereen een spade. Het werk kan beginnen.
Werklozen en de Reichsautobahnen
Hoewel het de bedoeling was 30.000 man aan het werk te helpen met het project, hebben na een jaar slechts 4.000 personen de spade ter hand genomen. In 1934 gaan er alsnog duizenden extra mensen aan het werk. Adolf Hitler geeft op 21 maart van dat jaar het startsein van wat de grote ‘Arbeitsschlacht’ heet. Tijdens deze campagne die de strijd aangaat met de werkloosheid worden 22 bouwplaatsen ingericht en gaan nog eens 15.000 mensen aan het werk.
Op 19 mei 1935 wordt de eerst Reichsautobahn vrijgegeven, een 22 kilometer lange weg tussen Frankfurt en Darmstad. Inmiddels zijn dan 250.000 mensen betrokken bij de aanleg van het wegennet. De Duitse ingenieur Fritz Todt heeft de leiding over de aanleg van de wegen. In 1933 werd hij verantwoordelijk voor alle bouwwerkzaamheden van het Derde Rijk.
KdF-wagen
Tegen het einde van 1941 is een wegennetwerk van 4.000 kilometer lang en 24 meter breed aangelegd. Het mag opvallend genoemd worden dat Duitsland besloot tot de aanleg van een groot wegennet. Niet veel mensen hadden de beschikking over een auto. In 1933 waren er in heel Duitsland nauwelijks 800.000 motorvoertuigen. De eerste Volkswagenfabriek werd ook pas na aanvang van het project gebouwd, in 1938.
Adolf Hitler wil dat de wegen ook gebruikt worden en had al in 1933 tijdens de Berlijnse Autoshow aangekondigd dat hij een auto wilde laten bouwen die voor iedereen betaalbaar was. De autofabrikant Ferdinand Porsche neemt in 1934 contact op met de rijkskanselier en bouwt vervolgens de zogenaamde KdF-wagen (Kraft durch Freude). Tijdens de autotentoonstelling in 1938 wordt de wagen tentoongesteld. De New York Times noemt de wagen tijdens de perspresentatie enigszins spottend ‘Kever’. De wagen zou hierna niet meer van die naam afkomen.
Al langer waren er plannen om een groot Duits wegennet aan te leggen. Deze plannen werden echter steeds tegengehouden door tegenstanders, zoals de rijksspoorwegen, maar ook de NSDAP. Adolf Hitler slaagde er in de tegenstanders te overtuigen van het belang van de aanleg van het wegennet.