In 1835 werd op een akker in Rijnland-Palts een zeer bijzonder object uit de bronstijd gevonden: de gouden hoed van Schifferstadt (1400-900 v.Chr.). Bij de hoed werden drie bronzen bijltjes gevonden. De hoed zelf is bijna dertig centimeter hoog en werd gemaakt van een blokje goud van slechts 2,5 kubieke centimeter. Met grote precisie is het object door een vroege goudsmid tot papierdikte uitgehamerd.
Volgens kenners gaat het om een van de wonderlijkste objecten uit de bronstijd. Op de kegelvormige hoed zijn verschillende symbolen aangebracht, waaronder cirkels, spiralen, en geometrische patronen. Deze versieringen zijn in het verleden geïnterpreteerd als ‘cosmische kalender’, die wellicht kalibratie van zonne- en maanjaar mogelijk maakte.
De interpretatie als hoed komt door de vorm: conisch, met een ovale opening en een brede rand. Het is een van vier bekende gouden hoeden uit de bronstijd, waarvan er drie in Duitsland gevonden zijn en één in Frankrijk (hoed van Avanton). Mogelijk waren het religieuze hoofdtooien van priesters of leiders van een gedeelde Europese zonnecultus. De hoed van Schifferstadt is de oudste van de vier.
De meer dan drieduizend jaar oude gouden hoed van Schifferstadt is de komende maanden te zien in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, dat een grote tentoonstelling over de bronstijd heeft samengesteld. Het museum kreeg de hoed voor deze expositie te leen van het Historisches Museum der Pfalz in Speyer (Duitsland).
