Grappig verhaaltje in The Guardian: iemand in Melbourne heeft een vier meter hoge replica van de David van Michelangelo in zijn tuin gezet. Het is geen exacte kopie, meer een moderne imitatie met bijvoorbeeld een aangepast kapsel en, zo op het eerste gezicht, een iets smallere taille. Niet iedereen blijkt echter te zijn geïnteresseerd in Renaissance-kunst: de buren vinden het vulgair en zeggen dat het pijn aan hun ogen doet. Ze hebben drie officiële klachten ingediend.
Inmiddels is het een klucht waarin alle standaardelementen aanwezig zijn. De buren klagen dus over de onvermijdelijkheid van het huns inziens lelijke beeld. De gemeente zegt er niets tegen te kunnen doen. Een kunstcriticus komt langs om zout in de wonde te strooien: wat is het toch fascinerend hoe controversieel kunst kan zijn, om nog maar te zwijgen van het ook al zo fascinerende conflict tussen privé en openbaar. Uiteraard prijst hij zijn eigen, veel verfijndere smaak:
“It looks like a reproduction that hasn’t re-imagined what that work could be in a contemporary Australia context, which, for me, would be a more interesting take.”
Kortom, de vertrouwde gang van zaken. Bij ons in het dorp is bijvoorbeeld in de Jacob van Lennepstraat een huizenhoog fresco aangebracht waarop een naakte vrouw staat, met een gedicht van Van Lennep. Dat bleek niet naar de zin van de buren, die erover klaagden. In dit geval ging het om de openbare ruimte, dus de gemeente nam de klacht in behandeling. Voor zover ik weet heeft ze de bewoners eraan herinnerd dat ze alle gelegenheid hadden gehad in de inspraakprocedure hun bezwaren te uiten.
The Michelangelo next door: David statue in front yard divides suburb http://t.co/vXiIHf0VK7 pic.twitter.com/Eti3wK4IN4
— Melbourne (@MelbourneRR) July 10, 2015
U kent ongetwijfeld andere klachten over kunstwerken. Het is steeds hetzelfde verhaal: conservatieve mensen nemen aanstoot en krijgen nul op rekest, en vaak krijgen ze nog een trap na omdat ze geen avantgardistische smaak hebben. Voor de rest van hun leven moeten ze kijken naar iets dat ze niet mooi vinden.
We wisten het niet
Het verhaal is zelfs zó vaak hetzelfde verteld, dat ik, toen ik hoorde van de Melbournse David, aanvankelijk dacht dat het niet waar was. Broodje aap. Op bijna alle punten is het namelijk identiek aan een verhaal uit Lake Alfred, dat in Florida ligt. In 2001 plaatste een winkelier daar een beeld van een naakte kerel voor zijn zaak, waarop de kapper aan de overkant een klacht indiende. De politie sommeerde de winkelier om het aanstootgevende beeld weg te halen, waarop die zich erop beriep dat het een van de beroemdste kunstwerken ter wereld was. “We wisten niet dat het kunst was,” zeiden de autoriteiten later aan de pers.
Ik citeer het uit mijn hoofd. Toen ik het verhaal vanmorgen probeerde terug te vinden, ontdekte ik dat er in Lake Alfred een compromis uit is komen rollen: de David is inmiddels voorzien van een lendendoek. De woorden die ik me herinnerde van de woordvoerder van de gemeente, zijn nu die van de kapper:
I didn’t even know it was art.