Zondag is op het terrein van voormalig kamp Westerbork herdacht dat zeventig jaar geleden de eerste trein met ruim elfhonderd Nederlandse Joden van Westerbork naar Auschwitz vertrok. Het merendeel van de 1132 Joden die op die dag naar het beruchte vernietigingskamp werd gebracht, werd meteen na aankomst vermoord.
Na het eerste transport volgden er nog 92 andere transporten, waarmee in totaal 107.000 voornamelijk Nederlandse Joden naar het Oosten werden gestuurd. Slechts vijfduizend van hen keerden terug.
Tijdens de herdenking op de plek waar de treinen naar het Oosten vertrokken, de Rampe, waren zondag citaten te horen, herinneringen van kampoverlevenden die werden voorgelezen door nabestaanden. Ook waren er beelden te zien van het enige gefilmde transport vanuit kamp Westerbork, waarbij de woorden van een ooggetuige werden geciteerd:
“De trein schuifelt weg als een fantoom, als een boekje van levende beelden, gaat hij voorbij, – voor het laatst heeft men oude, vertrouwde gezichten gezien, voor het laatst een teken van leven opgevangen.”
Ook minister president Rutte woonde de herdenking bij. Hij verwees in zijn toespraak onder meer naar het citaat van de ooggetuige. De toespraak van de premier is hier in zijn geheel na te lezen.
De deportatietreinen reden tijdens de Tweede Wereldoorlog over een speciaal aangelegd spoor dat bij Hooghalen aansluiting had op de hoofdlijn. Dit vijf kilometer lange tracé wordt de komende jaren gemarkeerd door spoorbielzen. Op iedere biels staat de datum van transport, het aantal gedeporteerden en de bestemming. De eerste vijftien spoorbielzen zijn inmiddels geplaatst.
Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog
Lees ook: Toespraak premier Rutte tijdens herdenking eerste transport Westerbork
