‘Elk volk krijgt de leiders die het verdient’

De kwaliteit van het landsbestuur reflecteert de keuzes, waarden en het karakter van de bevolking. Deze visie wordt vaak verwoord met het gezegde: ‘Elk volk krijgt de leiders die het verdient’.

Deze woorden roepen het volk ook op tot wat zelfreflectie. In plaats van alleen kritiek te hebben op de (disfunctionele) gezagsdragers moeten ze ook bij zichzelf te raden gaan. Doorgaans gaat het immers om leiders die men zelf op het schild heeft gehesen…

De spreuk ‘Elk volk krijgt de leiders die het verdient’ wordt vaak toegeschreven aan Joseph de Maistre. Deze Franse graaf, een bekend royalist én moralist, was een groot tegenstander van de Franse revolutie en voorspelde de zogeheten restauratie, de terugkeer van de macht van de vorstenhuizen. De anti-revolutionair wordt algemeen beschouwd als een van de intellectuele grondleggers van de Franse contrarevolutie.

Als diplomaat van Savoye stuurde hij ooit een brief naar Sint Petersburg met daarin de woorden:

Toute nation a le gouvernement qu’elle mérite. (Ieder land heeft de regering die het verdient)

Tegenwoordig zijn ook allerlei varianten van het bekende gezegde in zwang. Een snelle zoektocht in krantenarchieven levert de volgende (originele) voorbeelden op:

• Elk land krijgt de schandalen en commissies die het verdient (NRC)
• Elk schandaal krijgt de krant die het verdient. (Volkskrant)
• Niet elke Touretappe krijgt de nabeschouwing die het verdient. (Trouw)
• Elk volk krijgt de president die het verdient (ND)

Bronnen ▼