Ieder schilderij, plakkaat, artikel, foto of archiefstuk heeft een eigen verhaal. Soms is het verhaal groot, soms klein. De gemene deler is dat ieder stuk uniek is en zijn eigen geschiedenis heeft. In deze rubriek wordt zo’n uniek object uit WO2-zoekmachine oorlogsbronnen.nl uitgelicht. Deze aflevering: gebruikers van een eenpansmaaltijd uit de WO2-collectie van het gemeentearchief Zaanstad.
Kenschetsend is de fotoserie over het nuttigen van een eenpansmaaltijd of wel ‘eintopfessen’ in het ontspanningsgebouw van Albert Heijn te Zaandam. De ruim twintig foto’s zijn aan het einde van de oorlog aangetroffen in de woning van Ortskommandant Wilhelm Wolniewicz in Zaandam. Hij organiseerde deze maaltijden, waar Duitsers en Nederlanders om één tafel zaten, ter ‘bevordering van de gemeenschapszin’.
Een maaltijd in het ontspanningsgebouw
In het ontspanningsgebouw van Albert Heijn aan het Klamperspad (nu Klamperstraat) in Zaandam is op drie zondagmiddagen een dergelijke bijeenkomst georganiseerd. Het doel van deze openbare samenkomsten was tweeledig. Namelijk:
‘…ter bevordering van de gemeenschapszin door het samenbrengen van allen om één tafel, ongeacht de rangen en standen’.
En om geld in te zamelen voor de Winterhulp, door middel van een collecte en verkoop van loten tijdens de maaltijd.
Aan tafels zitten Duitse soldaten en officieren van de Wehrmacht en de Luftwaffe samen met leden van de N.S.B. (Nationaal-Socialistische Beweging ), leden van de N.V.D. (Nederlandse Volksdienst) en de leden van de N.S.V. (Nationaal-Socialistische Vrouwenorganisatie). Het is onbekend op welke bijeenkomst deze foto is gemaakt, wel weten we dankzij een vermelding in het Dagblad voor Noord-Holland dat de eenpansmaaltijden op 13 oktober 1942, 10 november 1942 en 18 maart 1943 hebben plaatsgevonden.
Zaanstad in Oorlogsbronnen.nl
De WO2-collectie van het Gemeentearchief Zaanstad is nu onderdeel van de NOB-portal. Op deze pagina zijn meer foto’s te zien van de eenpansmaaltijden in Zaandam. En lees hier over de organisatie van eenpansmaaltijden op andere plekken in Nederland.
~ NOB
Meer berichten uit deze rubriek
Boek van Ad van Liempt over de Tweede Wereldoorlog in Nederland
