Dark
Light

Gevechtssporen gevonden bij stinswier in Warns

Auteur:
2 minuten leestijd
De gevonden kanonskogel
De gevonden kanonskogel (Foto: Súdwest-Fryslân)

Onderzoekers van archeologisch bureau RAAP hebben bij de zogeheten Sytzama stins, in het Friese dorp Warns, middeleeuwse gevechtssporen gevonden. Dat meldt de gemeente Súdwest-Fryslân.

De archeologen vonden onder meer opgegraven kogels van een geweer en een kanonskogel. Hieruit leiden de onderzoekers uit dat bij de stins (een middeleeuwse, verdedigbare, bewoonbare toren) gevochten is. Aangenomen wordt dat de strijd ging tussen Jelmer Ottes Sytzama, die samen met zijn vrouw Ats Bonningha de stins bewoonde, en Douwe Geales Galema. Toen de laatste rond 1490 ook een stins liet bouwen, ontstond er ruzie. Sytzama was een Schieringer, Galema een Vetkoper. Toen Sytzama in Sneek was, opende Galema de aanval. Gemeentearcheoloog Yvonne Boonstra:

“Ats Bonningha weerstond het beleg kranig, zo is het verhaal, maar moest de stins toch opgeven. Haar man bleek op zijn terugreis naar Warns door Galema en de zijnen te zijn ingerekend. Ats zou haar man alleen levend terugzien als ze zich zou overgeven.”

Dit gebeurde, waarna Galema de Sytzama stins volledig verwoestte. Boonstra:

“Dit verhaal wordt bevestigd door het archeologisch onderzoek. De stins is namelijk tot de grond toe afgebroken. Puinbanen en andere sporen geven aan waar het gebouw heeft gestaan.”

Heuveltje

Dat er gevochten werd bij de stins van Warns was uit de verhalen dus al bekend, maar wordt nu dus ook ondersteund door archeologische vondsten. Tot halverwege de achttiende eeuw was in het landschap nog een heuveltje te zien waarvan beweerd werd dat dit de stins daar ooit stond. De vondsten zijn ook op deze plek gedaan. Het onderzoek vond plaats in voorbereiding op de aanleg van de nieuwe rondweg rond Warns.

Een centraal bestuur en een landsheer ontbraken tot 1500 in Friesland. In de twaalfde en dertiende eeuw braken tussen de grootgrondbezitters onderlinge vetes uit (de zogenaamde Schieringers en Vetkopers twisten). Ze bouwden vanaf halverwege de twaalfde eeuw stinsen, torenvormige gebouwen die verdedigd konden worden. Vaak werd zo’n stins (steenhuis) gebouwd op een hoge opgeworpen heuvel, soms met een gracht er omheen, die een stinswier wordt genoemd. De stenen gebouwen vielen op tussen de van hout, leem en riet gebouwde huizen van anderen. Ze waren betrekkelijk veilig voor aanvallen en ze straalden de macht uit van de bewoner. Er waren er vroeger veel, maar slechts een enkeling is bewaard gebleven.

Ook interessant: De Slag bij Warns (1345) – Symbool van de Friese vrijheidsstrijd
Overzicht van boeken over de geschiedenis van Friesland

×