Gordon Cooper – Amerikaanse ruimtepionier

Gordon Cooper behoorde tot een select groepje van astronauten die na de soloruimtevlucht van de Sovjetkosmonaut Joeri Gagarin in het begin van de jaren zestig van vorige eeuw de eerste Amerikaanse bemande ruimtevluchten in een baan rond de aarde maakten en daarmee het pad effenden voor de latere Apollomissies en de succesvolle landing op de maan.

Jeugd en vroege jaren

Leroy Gordon Cooper Jr., zoals zijn naam eigenlijk voluit luidde, werd op 6 maart 1927 geboren te Shawnee, een stadje in de Amerikaanse staat Oklahoma. In 1945 nam de toen achttienjarige Cooper na zijn middelbare studie dienst als kandidaat-officier bij de Amerikaanse Marine waar hij al snel de kans kreeg een ingenieursstudie te beginnen aan de universiteit van Hawai. Begin 1949 vroeg hij zijn overplaatsing aan naar de luchtmacht en werd hij na een intensieve opleiding als gevechtspiloot ingezet bij het 86ste jachteskader in München. Daar studeerde hij via de in het Duitse Karlsruhe gevestigde bijhuis van de “European Extension of the University of Maryland” verder aan zijn ingenieursopleiding.

Na zijn terugkeer in de Verenigde Staten, behaalde Cooper eind 1956 aan het “Air Force Institute of Technology” in Dayton, Ohio zijn diploma als “Aeronautical engineer”, hetgeen meteen een nieuw hoofdstuk in zijn carrière inluidde.

Coopers diensttijd als testpiloot

Op de “Edwards Air Force Base” in Californië kreeg Cooper een intensieve training als testpiloot. In de daaropvolgende tweeënhalf jaar vloog hij niet alleen in verschillende type’s experimentele militaire straalvliegtuigen, maar ook met diverse andere toestellen en zelfs helikopters. Toen hij de basis verliet, kon hij alles samen dan ook terugkijken op een carrière van meer dan zevenduizend vluchturen op de meest uiteenlopende vliegtuigtype’s.

Het Mercuryprogramma

In april 1959 werd Cooper samen met nog zes andere testpiloten geselecteerd om als astronaut deel uit te maken van het Mercuryproject dat destijds het eerste Amerikaanse bemande ruimtevaartprogramma was. Op 15 mei 1963 was het eindelijk zover voor Cooper. Vanaf Cape Canaveral in Florida vond met een Atlasraket de lancering plaats van Mercury MA-9, de zesde en laatste bemande ruimtevlucht in het Mercuryprogramma. Cooper maakte een soloruimtevlucht van vierendertig uur waarbij hij met zijn capsule, die de toepasselijke naam “Faith 7” had meegekregen, tweeëntwintig keer in een baan rond de aarde cirkelde. Hij was daarmee ook de eerste mens die sliep in de ruimte, hetgeen het vermoeden van veel wetenschappers bevestigde dat meerdaagse ruimtereizen geen utopie waren, waardoor de mogelijkheid van een landing op de maan weer enkele stappen dichterbij kwam.

Gezagvoerder van ruimtevlucht Gemini 5

Het Geminiprogramma was het project waarmee de NASA tussen 1964 en 1966 in totaal twee onbemande en tien bemande ruimtevluchten uitvoerde. De 21ste augustus 1965 werd Gemini 5, de derde bemande ruimtemissie van het Geminiprogramma vanaf Cape Canaveral de ruimte ingeschoten. Aan boord bevonden zich Gordon Cooper als gezagvoerder en zijn collega-astronaut Charles Comrad (1930-1999). Tijdens hun bijna acht dagen durend verblijf in de ruimte, wat een nieuw record was, cirkelden beide astronauten in hun capsule honderdtwintig keer in een baan om de aarde, wat overeenkomt met een afstand van meer dan 5,2 miljoen kilometer. Cooper was daarmee ook de eerste die samen met zijn eerdere Mercury MA-9 missie een verblijf van ruim 225 uur in de ruimte op zijn palmares kon bijschrijven.

De zakenman Gordon Cooper

Cooper bleef na zijn geslaagde ruimtevluchten nog enkele jaren werkzaam voor de NASA, maar toen hij in 1969 niet toegelaten werd als bemanningslid voor de Apollo 10 missie, verliet hij de NASA. Het jaar daarop ging hij met de rang van kolonel met pensioen. Algauw ontpopte hij zich tot een succesvol zakenman met een brede waaier aan interesses die vaak hun tijd ver vooruit waren. Zo onderzocht hij bijna op een visionaire wijze de mogelijkheden om ruimtetoeristen in een baan rond de aarde te laten cirkelen of ze zelfs een verblijf aan te bieden in een soort ruimtestation. Daarnaast droeg zijn naamsbekendheid als voormalig astronaut ertoe bij dat tal van bedrijven en organisaties hem maar al te graag een bestuurs- of adviseursfunctie aanboden in hun directieraad.

Het verdere verhaal

Gordon Cooper kwam op 4 oktober 2004 op 77-jarige in zijn woonplaats Ventura in Californië te overlijden. Met zijn dood verdween daarmee één van de meest emblematische figuren uit de geschiedenis van de ruimtevaart.

~ Rudi Schrever
[email protected]