Op 29 juli 2010 was het precies honderd jaar geleden dat Jan Hilgers als eerste Nederlander met een vliegtuig in eigen land het luchtruim koos. Dit vanaf de Doesburgerheide bij Ede. Historisch Museum Ede heeft naar aanleiding van deze gebeurtenis de tentoonstelling 100 jaar eerste vlucht Jan Hilgers samengesteld.
Jan Hilgers was in 1910 Clément van Maasdijk nipt voor. Twee dagen nadat Hilgers als eerste Nederlander in eigen land het luchtruim koos, maakte Van Maasdijk ook een vlucht. Hilgers had overigens geen vliegbrevet toen hij opsteeg en beperkte zich daarom tot enkele rechte vluchten die slechts enkele minuten duurden. Het was overigens niet voor het eerst dat er in Nederland een vliegtuig te zien was. De Frans-Russische graaf De Lambert was op 27 juni 1909 de eerste die met een vliegtuig boven Nederland vloog. Hij bleef slechts 3,5 minuten in de lucht, maar werd na afloop wel gehuldigd vanwege het feit dát hij gevlogen had.
In de tentoonstelling 100 jaar eerste vlucht Jan Hilgers vooral aandacht voor de eerste decennia van de luchtvaart. Een turbulente periode waarin de ontwikkelingen elkaar snel opvolgden en piloot letterlijk en figuurlijk steeds verder durfden te gaan. Nieuwe ontwikkelingen in de luchtvaart waren wereldnieuws en geregeld werden er vliegtuigdemonstraties.
De gebroeders Wright maakten in 1903 de eerste vlucht met een motorvliegtuig. In 1909 volgden de eerste vlucht van graaf De Lambert in Etten-Leur en de oversteek over Het Kanaal van Louis Blériot.
In 1910 was het de beurt aan de Nederlander Jan Hilgers om luchtvaartgeschiedenis te schrijven. Hij was naar Frankrijk gestuurd om vlieglessen te nemen. Monteur Jan Verhagen vergezelde hem om het Bleriot vliegtuig uit elkaar te halen om het later in Nederland weer in elkaar te zetten.
Toen men in Heerenveen plannen smeedde om begin augustus vliegdemonstraties te houden en de primeur van eerste Nederlandse vlieger boven Nederland te vestigen, werden Hilgers en Verhagen gevraagd zo snel mogelijk terug te keren. Op 28 juli arriveerden ze in Ede. De transportkisten van het vliegtuig dienden als geïmproviseerde hangar en op 29 juli vond onder het oog van een kleine groep belangstellenden de historische eerste vlucht plaats.
In de tentoonstelling in Ede behalve aandacht voor de vlucht van Hilgers en ontwikkelingen in de luchtvaart, ook aandacht voor de geschiedenis van Vliegkamp Ede. De tentoonstelling loopt tot en met 24 oktober. Het Historisch Museum Ede bevindt zich in het voormalig stationsgebouw Ede-Centrum.
