Jan Opletal, een Tsjechische student medicijnen die werd gedood tijdens een demonstratie tegen de Duitse bezetting van Tsjechoslowakije tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Op 28 oktober 1939, de dag waarop de inwoners van Tsjechoslowakije de in 1918 verkregen onafhankelijkheid herdenken, gaan duizenden Tsjechoslowaken de staten van Praag op voor een demonstratie tegen de Duitse bezetter. Aan de demonstratie wordt door de Duitsers hardhandig een eind gemaakt. De student Jan Opletal raakt hierbij ernstig gewond. Een kogel komt in zijn buik terecht. Hij overlijdt op 11 november datzelfde jaar aan zijn verwondingen.
Vier dagen daarna is er een begrafenisplechtigheid voor Jan Opletal. De plechtigheid wordt door duizenden studenten bijgewoond en draait uit op een nieuwe grootschalige demonstratie tegen de nazi’s. De Reichsprotektor van Bohemen en Moravië, Konstantin von Neurath, laat hierop alle universiteiten sluiten en stuurt zeker 1200 studenten naar concentratiekampen. Daarnaast worden op zijn bevel op 17 november 1939 negen studenten geëxecuteerd vanwege betrokkenheid bij de demonstraties.
Monument
Het geboortedorp van Opletal is Naklo, een dorp in de regio Olomouc, een Tsjechische bestuursregio in Moravië. Hier is een monument voor hem opgericht. In veel steden in Tsjechië zijn daarnaast straten naar Jan Opletal vernoemd. Om de gebeurtenissen te herdenken wordt later 17 november, de dag dat de negen studenten door de nazi’s werden geëxecuteerd, door de International Union of Students uitgeroepen tot Internationale Dag van de Studenten.