Joodse verzetsstrijders in kamp Westerbork hielpen meer dan honderd medegevangenen ontsnappen. In het kamp waren tijdens de oorlog tenminste twee georganiseerde verzetsgroepen actief: de communistisch georiënteerde Groep Van Dien en de meer zionistische Westerweelgroep. Dat blijkt uit nieuw onderzoek voor de website bevrijdingsportretten.nl.
Beide verzetsgroepen stonden in contact met niet-Joodse verzetsstrijders buiten het kamp. Opmerkelijk is dat een van de verzetsgroepen deels werd gefinancierd door geld uit kamp Westerbork: de Joodse verzetsstrijders visten door het toilet gespoeld geld van gevangenen uit de kampriolering en stuurden dit naar hun verzetsvrienden in Amsterdam.
Kurt Walter
Belangrijke spil in het verzet was de Duitse Jood Kurt Walter (1922). Walter kwam in 1943 in het kamp terecht en wist al snel een baantje als machinist op een smalspoortrein te krijgen. Deze betrekking bleek essentieel bij het helpen ontsnappen van gevangenen die op de lijst stonden om te worden weggevoerd naar het Oosten. Kurt Walter:
‘Vlak voor het vertrek van de trein haalden we de vluchter uit de rij en verborgen hem of haar in een latrine. Wanneer de trein vertrokken was, smokkelde ik deze persoon via een kleine smalspoorlijn met hulp van boeren het kamp uit.’
Bevrijdingsportret
Het bevrijdingsportret van Kurt Walter en honderden andere in kamp Westerbork bevrijde gevangenen staat op www.bevrijdingsportretten.nl. Hier zijn korte biografieën van overlevenden van kamp Westerbork te lezen, zien of horen. Aan de site werkten nabestaanden, scholieren, kunstenaars, auteurs en overlevenden van kamp Westerbork mee. Onder meer Jeroen Krabbé, Ad van Liempt, Pauline Slot, Saskia Goldschmidt en René Diekstra leverden een bijdrage.
Meer dan de helft van de ruim 850 bevrijde gevangenen van kamp Westerbork heeft inmiddels een bevrijdingsportret. Het is de bedoeling dat de komende jaren de rest van de portretten gemaakt worden. Herinneringscentrum Kamp Westerbork is daarom op zoek naar mensen die hieraan een bijdrage willen leveren. Geïnteresseerden kunnen een mail sturen naar Bas Kortholt: [email protected].
~ Herinneringscentrum Kamp Westerbork
Lees ook: Kamp Westerbork – Nederlands concentratiekamp
Boek: De bewakers van Westerbork
