Louis Blériot (1872-1936) – Franse luchtvaartpionier

In juli 1909 verwierf Louis Blériot wereldwijd naamsbekendheid toen hij in een zelfgebouwd vliegtuig als eerste vanuit Calais het Kanaal overvloog naar Dover, een afstand van ongeveer 45 kilometer die hij aflegde in iets meer dan dertig minuten.

Blériots jeugd en vroege jaren

Louis Charles Joseph Blériot zoals hij eigenlijk voluit heette, werd op 1 juli 1872 geboren in Cambrai, een stadje in het noorden van Frankrijk. Reeds op jonge leeftijd toonde Blériot een grote interesse voor alles wat met techniek en wetenschap te maken had. Na zijn middelbare studies slaagde hij met succes voor het toelatingsexamen om aan de prestigieuze “École Centrale des Arts et Manufactures” te Parijs een opleiding tot ingenieur te volgen. in 1895 studeerde hij er cum laude af waarna hij zijn militaire dienstplicht vervulde als onderluitenant in het reservekader bij een artillerieregiment.

Na zijn demobilisatie vond Blériot al snel een baan bij Bagues, een bedrijf gespecialiseerd in allerlei elektrotechnische componenten. Daar ontwikkelde hij voor de opkomende automobielindustrie de eerste compacte koplampen voor auto’s. in 1897 nam Blériot ontslag en ging in eigen beheer de koplampen vervaardigen. Het bleek een goede beslissing want algauw leverde hij zijn lampen zowel aan Renault als aan Panhard-Levassor, een van de oudste automerken ter wereld.

Blériot schrijft luchtvaartgeschiedenis

In 1900 ontmoette Blériot op de wereldtentoonstelling van Parijs Clément Ader (1841-1926), een Franse vliegtuigbouwer die bij hem de interesse opwekte voor de luchtvaart. De twee raakten bevriend en Blériot besloot om met de winst die zijn koplampenbedrijf had opgebracht zelf vliegtuigen te gaan bouwen. Zijn eerste proefvluchten waren echter weinig succesvol en de teleurstelling nam nog toe toen hij vernam dat een Braziliaanse piloot, Alberto Santos Dumont (1873-1932), erin geslaagd was om met een zelf ontworpen experimenteel vliegtuigje een afstand van meer dan honderd meter te overbruggen in één enkele vlucht.

Ook de daaropvolgende maanden leek tegenslag Blériot te blijven achtervolgen en mislukten al zijn vluchtexperimenten. Begin juli 1907 boekte hij dan toch zijn eerste bescheiden succes toen hij met een zelfgebouwd vliegtuig op een hoogte van ongeveer twee meter boven de grond een afstand wist af te leggen van bijna dertig meter. Dezelfde maand volgden met het toestel nog verscheidene andere succesvolle testvluchten tot pech alweer toesloeg en één van de propellerbladen afbrak waardoor het vliegtuig bij de landing zwaar beschadigd raakte. Blériot kwam er op een gebroken bril na als bij wonder zonder kleerscheuren vanaf.

In zijn atelier begon Blériot de volgende dag al met de bouw van een nieuw toestel, ditmaal een ééndekker waarmee hij in december 1907 een geslaagde vlucht maakte over een afstand van meer dan vijfhonderd meter. Bij een tweede proefvlucht brak echter het landingsgestel waardoor het vliegtuig te pletter sloeg. Blériot liet zich hierdoor niet ontmoedigen en in februari 1908 stelde hij aan de pers een nieuw vliegtuig voor dat voor het eerst een handbediening met joystick combineerde met een voetbediening voor het hoogte- en richtingsroer. In juli van hetzelfde jaar verbaasde Blériot opnieuw vriend en vijand door als eerste in de luchtvaartgeschiedenis een succesvolle vlucht uit te voeren met twee passagiers. Het leverde hem enkele maanden later de “Prix Osiris” op, een driejaarlijkse prijs uitgereikt door het “Institut de France” aan Fransen die een belangrijke bijdrage verschaften aan de wetenschap.

Toen Blériot in het voorjaar van 1909 vernam dat de Engelse krant de Daily Mail een som van duizend pond uitloofde aan diegene die er als eerste zou in slagen om met een vliegtuig het Kanaal over te steken, aarzelde hij niet en nam de uitdaging aan. In 1783 was het Kanaal al eens overgestoken in een ballon door Jean-Pierre Blanchard (1753-1809) en John Jeffries (1744-1819), maar nu koesterde Blériot het vaste voornemen dit te doen in zijn vliegtuig van eigen makelij. Even leek het erop dat hij de wedstrijd alsnog zou verliezen toen op 19 juli 1909 Hubert Latham (1883-1912), een andere Franse piloot, de oversteek waagde. Lathams vliegtuig kreeg echter op een tiental kilometer van Dover motorpech waardoor de onfortuinlijke Fransman de bedenkelijke eer genoot om als eerste een noodlanding te maken op zee…

Blériot lukte het enkele dagen later op 25 juli 1909 wel. Met een gemiddelde snelheid van om en nabij de 80 kilometer per uur overbrugde hij zonder hulp van een kompas of ander navigatiemiddel met succes de ongeveer 45 kilometer tussen Calais en Dover.

Het verdere verhaal

Nog geen jaar na Blériots exploot werd op 12 juli 1910 in zijn geboortestad Cambrai te zijner ere een monument onthuld. De stenen sculptuur, een ontwerp van de architect Laurent Fortier (1867-1923) werd gerealiseerd door de Franse beeldhouwer André Laoust (1843-1924).

Op 1 augustus 1936 kwam de man die meerdere malen luchtvaartgeschiedenis schreef op 64-jarige leeftijd in zijn woning in Parijs te overlijden.

Meer luchtvaartgeschiedenis
Ook interessant: ‘s Werelds eerste militaire verkenningsvlucht én luchtbombardement
…of: Dover Castle – “De sleutel tot Engeland”
Boek: The Glorious Flight. Across the Channel with Louis Bleriot July 25, 1909