Dark
Light

Nederlands-Indië als tropisch paradijs

Auteur:
2 minuten leestijd

Transport van het geoogste suikerriet met ossenkarren op de suikeronderneming Ketegan, Soerabaja – O. Kurkdjian & Co, ca. 1912
Fotograaf Ohannes Kurkdjian maakte vanaf 1888 met zijn fotostudio honderden foto’s in Indië. Zijn studio werkte vaak in opdracht van grote ondernemingen en de overheid. In het Tropenmuseum in Amsterdam is vanaf donderdag een overzichtstentoonstelling met werk van Kurkdjian te zien.

De foto’s van Fotostudio Kurkdjian & Co geven een sterk geïdealiseerd beeld van Indië. Ze tonen onder meer ruisende palmbomen aan het strand, ontspannen werkomstandigheden op de rijstvelden en een tevreden bevolking onder een felle tropenzon.



Ohannes Kurkdjian opende zijn fotostudio in 1888 in Soerabaja en maakte al snel naam. Kurkdjian en zijn medewerkers werkten in opdracht van particulieren, grote ondernemingen en de overheid. De oprichter van de fotostudio overleed in 1903. Het Tropenmuseum:

Ohannes Kurkdjians’ perfectionistische manier van fotograferen, waarbij hij niets aan het toeval leek over te laten, vond na zijn dood navolging bij zijn medewerkers, leerlingen en andere fotografen. In die zin heeft hij schoolgemaakt met zijn geënsceneerde kijk op de koloniale samenleving.

Het vrije werk van de fotostudio, bestaande uit foto’s van landschappen en belangrijke gebeurtenissen zoals de kroningsfeesten in Soerabaja (1898) en de uitbarsting van de vulkaan Keloed (1901), was erg populair bij het grote publiek en werd in hoge oplages gedrukt in publicaties en op schoolplaten.


De kroning van Koningin Wilhelmina tijdens de optocht in Soerabaja ter gelegenheid van de kroningsfeesten van Koningin Wilhelmina in 1898 – O. Kurkdjian & Co, 1898

Het Tropenmuseum toont de komende maanden ruim honderd foto’s uit de Fotostudio Kurkdjian & Co waarop Indië gepresenteerd wordt als een soort tropisch paradijs. Het museum over deze foto’s:

Fotostudio Kurkdjian & Co wist de werkelijkheid op een meesterlijke manier naar de hand te zetten. De zorgvuldig geconstrueerde beelden tonen een omgeving waarin hard wordt gewerkt, maar bloed, zweet en tranen ontbreken. De poserende locale bevolking ziet er niet alleen tevreden en welvarend uit, maar ook exotisch en romantisch. De koloniale overheersing lijkt hen bijna goed te doen.

Portret van een man, vrouw en kind bij te drogen gelegde koffiebonen, met de vulkaan Batur op de achtergrond – O. Kurkdjian & Co

Het Tropenmuseum wil bezoekers met de tentoonstelling laten nadenken over het beeld van de koloniale samenleving eind negentiende, begin twintigste eeuw en de interpretatie daarvan door de jaren heen.

Volgens het museum komt het romantische beeld van Nederlands-Indië in een ander daglicht te staan wanneer kritisch gekeken wordt naar de verfraaiing van de werkelijkheid van Fotostudio Kurkdjian & Co en door goed te kijken naar de compositie van de beelden.

De tentoonstelling Indië in scène – Fotostudio Kurkdjian & Co (1888-1936) loopt van 22 september 2011 t/m 15 januari 2012

Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek en trekt maandelijks honderdduizenden bezoekers. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen toegankelijk maken voor een breed publiek. Meer informatie

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 50.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:

Gratis nieuwsbrief

Meld u aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief (51.015 actieve abonnees)


Ruim 50.000 geschiedenisliefhebbers ontvangen wekelijks onze gratis nieuwsbrief.

Meld u ook aan

×