Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 24 | Signalementen week 26 >>>

Selectie week 25

De afloop
Het drama bij De Punt
Op 11 juni 1977 voltrok zich de enige grootscheepse militaire aanval op Nederlands grondgebied sinds de Tweede Wereldoorlog. Om zes minuten voor vijf in de vroege ochtend openden 29 precisieschutters het vuur op een door negen Molukse jongeren gekaapte trein bij het Drentse dorpje De Punt. In acht minuten werden 15.000 kogels op eigen burgers afgevuurd. Vervolgens gingen mariniers de trein binnen en ontzetten in een paar minuten 51 gegijzelde passagiers.
Bekijk boek

Democratie is niet voor bange mensen
Nadat ze stopte als Buitenhof-presentator maakte Marcia Luyten snel naam als columnist van de Volkskrant. Daar ontleedt ze veranderende verhoudingen in een revolutionaire tijd: een opwarmende aarde, onhoudbare ongelijkheid, de opkomst van extreemrechts, een pandemie en dictators op het wereldtoneel. In dat tumult verschuift de macht. Na decennia business first zoeken economie en samenleving – met de politiek op afstand volgend – naar een andere ordening. Een waarin mens en natuur niet langer ondergeschikt zijn aan winst. Maar de weg naar een nieuw evenwicht is geplaveid met protest en conflict.
Bekijk boek

De Rijn
Biografie van een rivier
De Rijn ontstond miljoenen jaren geleden in het midden van zijn huidige loop, waar zeekoeien zwommen in een tropische zee. Doordat de kustlijn langzaam naar het westen verschoof en het water stroomopwaarts een nieuwe loop vond, werd de rivier allengs langer. De Rijn herbergt nog steeds de oudste dieren van Europa, maar is vanaf de bron tot aan de delta inmiddels ook door mensenhanden gevormd. Geen enkele andere rivier is grens, verkeersader, vluchtweg en voedingsbron tegelijk.
Bekijk boek

De toekomst van Oranje
Van Willem de Eerste tot Willem de Laatste
Waaraan hebben de Oranjes hun verering verdiend? Niet aan hun prestaties en evenmin aan hun capaciteiten Maar waaraan dan wel? De monarchie hoort thuis in het museum van afgedankte staatsvormen. Het is een instituut dat zichzelf al eeuwen heeft overleefd. Ooit zullen de Nederlanders die het met die stelling eens zijn hun gelijk krijgen. Het valt niet te ontkennen dat de laatste jaren de populariteit van ons koningshuis gestaag afneemt. De populairste Oranjes zijn import: Emma, Bernhard, Claus en Hendrik waren razend populair, hoewel ze geen spatje Oranjebloed hadden. Ook de flamboyante Máxima scoort in de peilingen aanzienlijk hoger dan haar houterige echtgenoot Willem-Alexander.
Bespreking: De anti-monarchistische overdaad van Gerard Aalders
Bekijk boek

Donderslag
Een memoir over Fabritius, kunst en onaangekondigde dood
Delft, 12 oktober 1654. Carel Fabritius is aan het werk in zijn atelier als de Delftse binnenstad wordt opgeschrikt door een plotselinge explosie, gevolgd door een donderslag zo hard dat hij honderd kilometer verderop nog te horen is. Fabritius is een van de honderden die deze explosie in een buskruithandel niet overleeft. Zijn tijdgenoot en rivaal Johannes Vermeer ontsnapt ternauwernood aan de dood. In Donderslag vertelt Laura Cumming dit in nevelen gehulde verhaal, dat ze behendig verweeft met haar kennis van de zeventiende-eeuwse schilderkunst en bespiegelingen over de betekenis van kunst in ons leven. Ze reist door Nederland op zoek naar de plekken die niet alleen de schilders, maar ook haar eigen vader, de Schotse kunstenaar James Cumming, inspireerden.
Bekijk boek

Het verhaal Antwerpen
Bart De Wever vertelt 33 verhalen over Antwerpen, van kleine anekdotes tot wereldschokkende gebeurtenissen. Hij schrijft over de voorhuid van Christus en een negentiende-eeuwse professor die bij kaarslicht schilderijen van Rubens opsmukte. Over een Antwerpse kandidaat die in 1831 koning van Belgie wilde worden. Over vreselijke ziekten, verdacht vastgoed en polarisering in de pers. Het verhaal van Antwerpen geeft inzicht in de geschiedenis van de stad. Het vertelt waar we vandaan komen, helpt ons te begrijpen wie we zijn en biedt inspiratie om te beseffen wie we willen worden.
Bekijk boek

Killer in het Kremlin
Het explosieve verslag van Poetins terreurregime
Al dertig jaar trekt de Britse journalist John Sweeney langs de brandhaarden en corrupte regimes van de wereld. Hij was onder andere in Kosovo, Zimbabwe, Noord-Korea en de scientologykerk, maar vooral in Rusland. In Killer in het Kremlin neemt Sweeney ons aan de hand van de bomaanslagen op Russische flatgebouwen in 1999, de bloederige Russische acties in Tsjetsjenië, de annexatie van de Krim en zijn confrontatie met Poetin na de aanslag op de MH17 mee naar de gebombardeerde steden en dorpen van Oekraïne.
Bekijk boek

Onze vriend op de pauwentroon
Nederland en de laatste sjah van Iran
Wie vandaag de dag het nieuws over Iran leest, kan zich nauwelijks voorstellen dat de relaties tussen Nederland en Iran tot 1979 uitstekend waren. Mohammed-Reza Pahlavi, de laatste sjah van Perzië, stond hier bekend als een visionair en hervormer. Perzië werd gezien als een mythisch land met een eeuwenoude beschaving. Het Nederlandse koningshuis kwam graag bij de sjah over de vloer en grote en kleine Nederlandse bedrijven deden goede zaken in Iran.
Fragment: Nederland en de Iraanse Revolutie van 1979
Bekijk boek

Rare kwasten
Een rondleiding langs de beste schildersverhalen uit de kunstgeschiedenis
Waarom schilderde Holbein de jongere zo’n geflatteerd portret van de foeilelijke prinses Anna van Kleef? En waarom verbrandde Botticelli enkele van zijn schilderijen op de brandstapel van een gefrustreerde monnik? Waarom wilde Vermeers schoonmoeder niet dat haar dochter met hem trouwde? Hoe kwam de Haarlemmer Gerrit Berckheyde ertoe om een portret van een Duitse overledene op zijn eigen doodshemd te penselen? Waarom werd de moordenaar Caravaggio die zo’n ommekeer in de schilderkunst veroorzaakte, toch weer door de paus in genade aangenomen?
Bekijk boek

Staat en slavernij
Het Nederlandse koloniale slavernijverleden en zijn doorwerkingen
Staat en slavernij laat zien hoe de Nederlandse staat en haar voorlopers betrokken waren bij het koloniale slavernijverleden. Het beschrijft hoe verschillende betrokkenen, zoals slaafgemaakten, bestuurders en ondernemers in de metropool en in de gekoloniseerde samenlevingen, hiermee omgingen. Aan de hand van actuele kwesties bespreken ruim dertig auteurs de doorwerkingen van het slavernijverleden, slavernij als systeem in de negentiende en twintigste eeuw, de omvang ervan wereldwijd en de vorming van belangen bij slavernij en kolonialisme sinds de zestiende eeuw.
Bekijk boek