Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 37 | Signalementen week 39 >>>

Selectie week 38 (2022)

Naar Irak

In Naar Irak neemt voormalig Monty Python-ster en wereldreiziger pur sang Michael Palin ons mee op een bijzondere reis door Irak. Het is een regio die ooit aan de wieg stond van onze beschaving, maar in de recente geschiedenis werd opgeschrokken door oorlogen en bloedvergieten. Tijdens zijn reis ontdekt Palin de scherpe en vaak wrede contrasten die het land kenmerken.

Humeurig volk, verkrampte politiek en hoe het anders kan

Sinds de jaren negentig wordt de Nederlandse politiek geteisterd door drie kwalen tegelijk: vluchtigheid van kiezers die geen vaste partijen meer kennen; verruwing in het gedrag van parlementariërs en kiezersgroepen; versplintering op het politieke toneel dankzij een sterk gegroeid aantal fracties in de Tweede en Eerste Kamer. Niet alleen verliezen oude volkspartijen stelselmatig aanhang, maar het gat dat zij laten vallen wordt opgevuld door een keur aan belangenpartijen en populistische groeperingen.

Plaats delict AZC

Vluchtelingen wachten al sinds decennia soms maanden, zo niet jaren of ze in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning. Wie zijn ze? Journalist Sytze van der Zee besloot op onderzoek uit te gaan. Hij is geraakt door het lot van een jonge Algerijn. De man was weliswaar uitgeprocedeerd, maar zat nog altijd in een azc waar hij bleef hopen op een betere toekomst. Die toekomst kwam er niet. Hij werd door de politie doodgeschoten. Het krantenbericht telde slechts enkele regels.

De weg naar slavernij

Dit boek heeft velen geïnspireerd, maar minstens even zoveel mensen tot woede gedreven: politici, filosofen, economen, gewone lezers; niemand blijft onberoerd onder Hayeks klassieker. Het boek verscheen oorspronkelijk in 1944 en bevat een vurige waarschuwing tegen de gevaren van een overheid die de productiemiddelen in handen heeft. Volgens Hayek leidde het model van een krachtige centrale overheid met grote economische controle naar de verschrikkingen van nazi-Duitsland en fascistisch Italië en niet, zoals velen dachten, naar een utopische samenleving waarin de lasten worden verdeeld.

Hoe wij het machtigste dier op aarde werden

Een verhaal over de mensheid, toegankelijk verteld voor kinderen vanaf ca. 10 jaar. Ooit was de mens een doodgewone diersoort waar de andere dieren zich niets van aantrokken. Nu is de mens de baas over de wereld… Hoe kan dat? In dit boek ontdek je welke superkracht ons zo machtig heeft gemaakt. En je ontdekt nog veel meer: bijvoorbeeld hoe het komt dat veel kinderen bang zijn voor monsters onder hun bed en waarom je snoep zo lekker vindt.

De poorten van Europa

Oekraïne ligt op het westelijke uiteinde van de Eur-aziatische steppe, daar waar keizerrijken en werelddelen elkaar ontmoeten. De Romeinen, de Vikingen, de Ottomanen, de Habsburgers, de Russen, de Duitsers: zij allen woonden en vochten hier, en lieten hun sporen na in het landschap, de cultuur, de taal. In het gezaghebbende De poorten van Europa schrijft Serhii Plokhy de geschiedenis van het land, van de prehistorie tot de Russische annexatie van de Krim en de invasie van de Donbas.
Fragment: De geboorte van de Oekraïense Volksrepubliek (1917)

Joods kind dat weet van eeuwen heeft

Elk nieuws rond Anne Frank is per definitie wereldnieuws, of het nu gaat om een cold case over het verraad of de boom in haar achtertuin. Anne is een icoon en het achterhuis een bedevaartplaats. In deze bundel wordt de wordingsgeschiedenis van Anne Frank als wereldwijd symbool vanuit verschillende invalshoeken diepgaand onder de loep genomen. Dat verhaal begint met de omgeving waarin ze opgroeide: de familie uit Frankfurt en de wereld van Duitse vluchtelingen in Amsterdam.

Ongemak

De zes Caribische eilanden in het Koninkrijk zijn al bijna vier eeuwen lang verbonden met Nederland. Daar zijn Antillianen zich heel goed van bewust, maar in Nederland ligt dat anders. Veel kennis over de eilanden is er niet, en ook geen sterk gevoel van saamhorigheid: ze worden misschien niet gezien als buitenland, maar ook zeker niet als binnenland. Ondanks de lange gezamenlijke geschiedenis is de gevoelsafstand altijd groot gebleven.

Dragelijke lichtheid

Dieuwertje Blok debuteert met een ontdekkingstocht door het oorlogsverleden en -dagboek van haar Joodse moeder. Dieuwertje Blok duikt in het verleden van haar moeder en leert haar, en zichzelf, daardoor steeds beter kennen. Naast het dagboek, dat volledig te lezen is in deze uitgave, verzamelt ze anekdotes en brieven die de tand des tijds hebben doorstaan en geeft ze context bij alles waar haar moeder over schreef.

De laatste getuige: Victor Hannes

De Brigade Piron bestond uit zo’n 2000 Belgische soldaten, onder wie Victor Hannes, die samen met de geallieerden Frankrijk, België en Nederland moesten bevrijden. Na zware gevechten in Normandië bevrijdden ze in 1944 hun vaderland, waar ze werden onthaald als nationale helden. Daarna trokken ze verder naar Nederland en Duitsland. Na de overgave van de nazi’s in 1945 keerden Victor Hannes en zijn strijdmakkers elk terug naar hun thuis.

Geschiedenis van het Ministerie van Justitie 1945-1971

Vergeleken met de Tweede Wereldoorlog was de daaropvolgende kwart eeuw voor het ministerie van Justitie een oase van rust. Al gebeurde er nog steeds genoeg. Eerst moesten de restanten van de oorlog worden opgeruimd, in de vorm van bijzondere rechtspleging, en onder andere de zorg voor opname van oorlogswezen. Tegelijk moest aan de wederopbouw gewerkt worden. De bevolkingsgroei zorgde daarbij voor toenemende werkzaamheden voor politie en rechtspraak en voor de groei van taken voor kinderbescherming en gevangeniswezen.